Onderzoek en maatschappij

Bijna 30 jaar geleden kende Rwanda een bijzonder bloedige genocide tegen Tutsi’s. Veel daders waren gewone burgers: collega’s, buren, familieleden… Vandaag leven daders en slachtoffers vreedzaam naast elkaar. Hoe zit het met de vooroordelen die ze voelen tegenover elkaar? Kunnen die ooit verminderen in een postgenocide samenleving?

“Kennis is één ding. Maar we blijven soms te lang in deze fase hangen”, zegt onderzoeker Bas Baccarne (onderzoeksgroep imec-MICT-UGent, in De Krook). Hij verkiest de shortcut van ‘denken’ naar ‘doen’. Het liefst samen met veel stakeholders. En het allerliefst in de stimulerende omgeving van ‘Comon’.

Hoe kunstenaars onze geslachtsdelen afbeelden, vertelt veel over hoe de maatschappij met seksualiteit omgaat. Is het je al opgevallen dat de penis van Michelangelo's David wel héél klein is in verhouding met zijn lichaam? Dat is niet toevallig, het is een uiting van waarvoor de fallus toen symbool stond. Of hoe kunst een verklikker is van een tijdsgeest.

Zo’n tien procent van de bevolking heeft er last van: spierwitte vingers als het koud is. Soms enkel de vingertoppen, bij anderen slechts bepaalde vingers. Gelukkig is het (in de meeste gevallen) niets om je zorgen over te maken.

Tijdens de herfst duiken ze overal op, en dan vooral in de bossen: de paddenstoelen. Maar wist je dat die eigenlijk maar een klein onderdeel zijn van een gigantisch, vaak ondergronds, netwerk? En dat planten zonder dat netwerk niet zouden overleven?

Zo goed als alle verdragen rond mensenrechten zijn een pak ouder dan de moderne technologieën die ons leven vandaag beïnvloeden. Die rechten komen onder druk te staan, vooral door grote techbedrijven. Professoren Ruben Verborgh en Eva Lievens pleiten voor een nieuwe mindset: “We moeten eerst nadenken wat voor maatschappij we willen. Pas dan kunnen we technologie bouwen die dat kan realiseren, niet omgekeerd.”

“Zolang gasprijzen hoge toppen scheren, blijft ook de elektriciteitsprijs pieken”, verklaren Johan Albrecht, professor milieu-economie en Sam Hamels, energie-econoom en postdoctoraal onderzoeker. Hoe hard de windmolens ook draaien, hoe stralend de zon ook schijnt op onze zonnepanelen. Hoe komt dat? En kunnen we daar iets aan doen?

Hun onderzoek naar giftige schimmels in voeding is de basis, maar professoren Sarah De Saeger en Marthe De Boevre doen een pak meer. Een gedeelde passie voor ontwikkelingssamenwerking geeft hen een concreet doel: ze willen de gevaarlijke stoffen, die in het Globale Zuiden nog vaak tot doden leiden, volledig uitroeien.

Niet veel mensen kennen het: buikvlieskanker. Nochtans treft de ziekte, vooral als uitzaaiing van een andere kanker, heel wat patiënten. Helaas is het vaak te laat als je die diagnose krijgt: bestaande behandelingen slaan amper aan. Baanbrekend onderzoek van professor Wim Ceelen resulteert nu in nieuwe veelbelovende behandelingen. En dat dankzij de erfenis van een overleden patiënt.

Kim Calders ontdekte zijn passie voor het scannen van bomen als doctoraatsstudent in het Hallerbos, vlakbij Brussel. Sindsdien reist de bio-ingenieur de wereld rond met zijn LiDAR-scanner. Hij stond daarbij oog in oog met kasuarissen en olifanten, en werkte samen met kunstenaars om een bos te laten zingen. Een verhaal in negen beelden.