Onze rivieren en meren zitten vol leven. Van kleine organismen tot vissen, alles werkt samen om een gezond ecosysteem te vormen. Maar hoe weten we hoe gezond een rivier of meer is? En kunnen we dat meten zonder overal netten uit te gooien en dieren te storen of verwonden?
Onder invloed van de toenemende klimaatverandering klinkt de roep naar rechten voor de natuur steeds luider, vooral vanuit klimaatactivisten. Maar zouden zulke rechten de natuur beter beschermen?
Wat als de natuur je werkplek is, verspreid over de hele wereld? De onderzoeker als ontdekkingsreiziger, gepakt en gezakt, met de voeten in het veld of de jungle. Mycologen Mieke Verbeken en Danny Haelewaters reizen de aardbol rond, op zoek naar zwammen.
Daar is de herfst, daar komen de spinnen! Voor Bram Vanthournout van de vakgroep Biologie is dit de mooiste tijd van het jaar. Samen met zo’n 5000 Vlaamse vrijwilligers onderzoekt hij in het citizen science project Spin-city hoe spinnen zich aanpassen aan het leven in de stad. Voor durfdenken.be dook Bram in zijn statistieken op zoek naar de spinnen die het vaakst werden opgemerkt.
Wat als bomen konden praten? Zo nu en dan gebeurt het. Zo vertelt een 250-jarige eik uit het kasteelpark van Elverdinge nabij Ieper meer over de Eerste Wereldoorlog.
Tijdens de herfst duiken ze overal op, en dan vooral in de bossen: de paddenstoelen. Maar wist je dat die eigenlijk maar een klein onderdeel zijn van een gigantisch, vaak ondergronds, netwerk? En dat planten zonder dat netwerk niet zouden overleven?
De komst van de lente betekent ook de terugkeer van heel wat trekvogels na hun overwintering in warmere landen. Maar hoe vinden die vogels, in tochten die vaak duizenden kilometers lang zijn, hun weg?
Hoe weten voorjaarbloeiers dat het tijd is om naar boven te komen? Hebben ze last van lentekriebels? Of speelt er iets anders?
Kim Calders ontdekte zijn passie voor het scannen van bomen als doctoraatsstudent in het Hallerbos, vlakbij Brussel. Sindsdien reist de bio-ingenieur de wereld rond met zijn LiDAR-scanner. Hij stond daarbij oog in oog met kasuarissen en olifanten, en werkte samen met kunstenaars om een bos te laten zingen. Een verhaal in negen beelden.
De droogte van de voorbije jaren bezorgt bomen stress. Sommige stoppen met groeien; andere verliezen hun bladeren. Soms sneuvelen zelfs hele bossen. Bio-ingenieurs van de vakgroep Omgeving (faculteit Bio-ingenieurswetenschappen) onderzoeken over grenzen heen wat er aan de hand is én werken aan een bos dat de klimaatverandering de baas kan.
“De meeste mensen geven te veel water aan hun planten. Of te weinig. Exact weten hoeveel water je moet geven is niet makkelijk”, zegt professor Kathy Steppe. Zij gaat met sensoren minutieus na wanneer planten water nodig hebben en hoeveel.
Staat paling in ‘t groen straks niet meer op de menukaarten? Het zou zomaar eens kunnen, de glibberige vis is namelijk met uitsterven bedreigd. Reden genoeg voor UGent-onderzoeker Pieterjan Verhelst om in te grijpen. Hij zoekt manieren om de paling te redden: “De paling is deel van onze Vlaamse cultuur. Dat mogen we niet verloren laten gaan.”
