De wilde hyacint tovert ook dit voorjaar meerdere bossen om tot sprookjesachtige bloementapijten. Een schitterend voorjaarstafereel dat zich afspeelt in een voor de rest nog kaal en stil bos. Hoe weten voorjaarbloeiers dat het tijd is om naar boven te komen? Hebben ze last van lentekriebels? Of speelt er iets anders?
“Voorjaarbloeiers zoals hyacinten, krokussen, narcissen en sneeuwklokjes zijn ‘voorjaarsgeofyten’. Ze hebben zich aangepast aan een leven dat zich tijdens de winter enkel onder de grond afspeelt. Om de barre winter door te komen, slaan ze hun suikerreserves op in wortelstokken of knollen”, vertelt professor Kathy Steppe.
Maar die reserves volstaan niet om hun groeicyclus te voltrekken? “Neen, ze moeten zelf nieuwe voedingsstoffen aanmaken. Dat kan alleen als ze bovengronds ontluiken en blaadjes ontwikkelen die aan fotosynthese doen. Ze wachten het meest gunstige moment af om hun kopje boven de grond te steken en optimaal van de zonnestralen te genieten.”
Inwendige klok
Hebben voorjaarsbloeiers dan een inwendige klok? “Planten hebben een biologische tijd, die niet draait op uren, maar op temperatuursommen. Dit wordt de
Groeiboost
De plant bereikt de perfecte omstandigheden om de groeicyclus in sneltempo te vervolmaken. “Absoluut. Ze spreken hun laatste reserves nu aan om het plantje een levensnoodzakelijke groeiboost te geven. Eerst de stengel, dan de bladeren en als laatste de bloemen. Eens er bladeren zijn, zijn de voorjaarsbloeiers in staat om zelf aan fotosynthese te doen en zichzelf te voorzien van voedingsstoffen”, legt de onderzoeker uit.
De timing is cruciaal. “Ze moeten hun levenscyclus voltrekken vóór de bomen in blad staan. Doen ze dat niet, snoepen de boombladeren het licht van de voorjaarsbloeiers af, wat hun overlevingskans drastisch vermindert. De dag-gradensom voor voorjaarsbloeiers ligt daarom een pak lager dan voor bomen.”
Krokussen, hyacinten, narcissen en sneeuwklokjes kondigen dus écht de komst van de lente aan.
Lees ook
Vogels keren terug uit het zuiden: hoe weten ze waar ze heen moeten?
De komst van de lente betekent ook de terugkeer van heel wat trekvogels na hun overwintering in warmere landen. Maar hoe vinden die vogels, in tochten die vaak duizenden kilometers lang zijn, hun weg? Niet met Waze of Google Maps, maar wel dankzij de zon, een soort ingebouwd kompas én snelwegen.
Sterven of slapen: wat doen bijen in de winter?
Nog nooit een bij zien vliegen in de winter? Dat is geen toeval. De meeste bijen zie je enkel in de lente en de zomer. Tijdens de winter gaan ze in ruststand of sterft de hele kolonie, afhankelijk van de soort bij.
Lente in de Plantentuin: deze planten staan nu in bloei
De Gentse Plantentuin is altijd de moeite waard om eens te bezoeken, maar met de eerste zonnige dagen komt de tuin helemaal tot leven. Deze zeven planten bewonder je beter zo snel mogelijk.
Potgrond lijkt ecologisch, maar is vaak heel slecht voor het klimaat
Het ecologisch imago van potgrond bedriegt. Het is dan wel een goede voedingsstof om je planten te laten groeien, maar potgrond met turf is bijzonder belastend voor het klimaat. “Het is een fossiel materiaal dat in het rijtje van steenkool, aardolie en aardgas past”, zegt UGent-onderzoeker Ruben Vanholme.
