“Blijf uit de zon, doe geen fysieke inspanningen op de warmste momenten van de dag en drink voldoende: met deze drie vuistregels overleef je zorgeloos een hete zonnige dag en vermijd je een zonneslag – of erger: een hitteslag”, aldus An De Sutter, hoofd huisartsgeneeskunde (faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen).
Je lichaam waarschuwt je met tal van signalen dat het oververhit raakt. An: “Je begint te zweten en je hartslag versnelt. Zweet je heel veel, dan verlies je naast vocht ook zout. Bij een vochttekort krijgt je lichaam het moeilijker om afgekoeld te raken en warm je dus nog meer op. Zouttekort kan spierkrampen geven. Je krijgt hoofdpijn, voelt je slapjes en kunt zelfs flauwvallen.”
Dan ben je waarschijnlijk geveld door een zonneslag. Op dat moment kan je gelukkig nog ingrijpen om erger te voorkomen. An: “De boodschap is dan: afkoelen en drinken! Ga direct uit de zon en zoek de schaduw of een frisse ruimte op. Drink met kleine slokjes water of sportdrank, want een lichtgesuikerde of gezouten drank wordt sneller door het lichaam opgenomen. Zeker geen alcohol of koffie.”
Zout eten
“Eet zoute koekjes of chips om het tekort aan zout aan te vullen. Is er iemand flauwgevallen door de warmte? Trek dan te warme en nauwsluitende kleren uit en leg de benen omhoog”, adviseert arbeidsarts Lut Braeckman. “Wat je zeker niet mag doen, is het gevaar onderschatten”, drukt ze op het hart. “Want of je nu oud, jong, in goede of minder goede gezondheid bent, hoge temperaturen belasten sowieso je lichaam”, bevestigt An.
Hitteslag
Het ergste is een hitteslag of hitteberoerte omdat die levensbedreigend is. An: “Een hitteslag is een vorm van oververhitting waarbij je lichaamstemperatuur boven de 40 graden stijgt. En dan kom je in de gevarenzone, met risico op misselijkheid en braken, of neurologische klachten als verwardheid en stuipen, een hart dat op hol slaat tot zelfs coma.”
Bij zulke symptomen moet je direct naar spoed. In tussentijd kan je iemand met een hitteslag helpen door die zo goed mogelijk proberen af te koelen. “Bijvoorbeeld door met natte doeken het lichaam af te koelen. Het water mag fris zijn, maar niet ijskoud omdat het verschil met de lichaamstemperatuur te groot zou zijn”, geeft An nog mee.
Kinderen zijn gevoeliger voor warmte
Bij elke hittegolf vallen er ook helaas hittedoden, vaak kwetsbare ouderen met onderliggende aandoeningen. Maar ook kinderen en baby’s lopen een verhoogd risico bij lange blootstelling aan de zon. “Bij kinderen werkt het thermoregulatiesysteem nog niet optimaal, daarom zijn ze gevoeliger. Bij het spelen gaan ze er ook niet op letten om genoeg te drinken”, weet Lut.
An: “En baby’s houd je het best helemaal uit de zon en doe je een hoedje aan. Kinderen warmen ook sneller op, daarom mag je nooit kinderen in de auto achterlaten, zelfs niet voor enkele minuten!” Ook goed om te weten: als je vochtafdrijvende medicijnen neemt, moet je extra opletten en genoeg drinken. Sowieso kan het geen kwaad om even af te stemmen met je huisarts waarop je moet letten, want dit ook andere medicatie kan je gevoeliger maken voor warmte.
Hou de UV-index in de gaten
Sowieso kan het geen kwaad om tijdens de heetste zomerdagen te luisteren naar de weerman. “Vanaf een UV-index van 3 à 4 is het opletten met lang in de zon te blijven omdat je dan ook makkelijk zal verbranden”, aldus An. Vochtigheid kan ook een rol spelen. Lut: “Hoe zwoeler en klam de lucht, hoe meer je eigen afkoeling in het gedrang komt omdat je niet goed kunt zweten.”
T-shirt met lange mouwen
Als arbeidsarts geeft Lut advies aan werkgevers en -nemers over hittemaatregelen. “Aan de UGent kunnen de werkuren worden aangepast als er sprake is van een hittegolf, dat vind ik een goede oplossing. Een ander voorbeeld is meer pauzes inlassen”, aldus Lut.
Er zijn natuurlijk heel veel mensen die buiten werken, bijvoorbeeld in de bouw. Lut: “Ik adviseer werkgevers om zonnecrème ter beschikking te stellen of parasols te plaatsen zodat mensen niet in de directe zon hoeven te werken. Werknemers raad ik aan om een T-shirt met lange mouwen en een hoofddeksel te dragen.”
Professor An De Sutter is voorzitter van het Centrum Huisartsgeneeskunde binnen de vakgroep Volksgezondheid en Eerstelijnszorg. “Als huisarts zien we tijdens warme weekends wel eens mensen met een zonneslag op de wachtpost. Dat heb Ik als arts nog nooit meegemaakt. Ik heb ook nog geen zonneslag gehad, want in de zon zitten is niks voor mij.”
Professor Lutgart Braeckman (faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen, vakgroep Volksgezondheid en Eerstelijnszorg) is gespecialiseerd in arbeidsgeneeskunde. “Ik zoek ook liever de schaduw op tijdens warme dagen. Ik let er ook wel op voldoende water te drinken.”
Lees ook
Zo vermijd je parasieten op reis
Vakantie! Je kijkt al uit naar al de heerlijke dingen die je gaat eten op reis, maar wacht … Kan je zomaar om het even wat eten? “Er zijn toch een aantal voedingswaren waar je wat voorzichtig mee moet zijn.” Professor Sarah Gabriël vertelt ons hoe je kan vermijden dat je parasieten terug mee naar huis neemt.
Revolutie in de plastische chirurgie: menselijk weefsel rolt uit de printer
Nieuwe stukjes bot, spier, huid of vet maken met een 3D-printer om letsels te genezen. Klinkt futuristisch? Vandaag worden de eerste stappen al gezet! We spraken met plastisch chirurg en professor Phillip Blondeel over zijn onderzoek naar tissue engineering.
De meeste huidkankers kan je vermijden: bescherm je tegen UV met deze 4 tips
Zon en vakantie staan voor velen garant voor een gebruinde huid. Maar we moeten ons idee over bruinen bijstellen volgens dermatologen Lieve Brochez en Isabelle Hoorens. Ons gedrag ten aanzien van zon en UV zal de komende jaren voor alsmaar meer gevallen van huidkanker zorgen.
Testament maakt het verschil bij kinderen met motorische ontwikkelingsstoornis
Ooit al gehoord van DCD? Bijna één op de vier huisartsen alvast niet. Nochtans komt het vaak voor en is een vroege detectie noodzakelijk om de impact te beperken. Dankzij het geld van een testament zetten UGent-onderzoekers de aandoening nu op de kaart.
