“Blijf uit de zon, doe geen fysieke inspanningen op de warmste momenten van de dag en drink voldoende: met deze drie vuistregels overleef je zorgeloos een hete zonnige dag en vermijd je een zonneslag – of erger: een hitteslag”, aldus An De Sutter, hoofd huisartsgeneeskunde (faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen).
Je lichaam waarschuwt je met tal van signalen dat het oververhit raakt. An: “Je begint te zweten en je hartslag versnelt. Zweet je heel veel, dan verlies je naast vocht ook zout. Bij een vochttekort krijgt je lichaam het moeilijker om afgekoeld te raken en warm je dus nog meer op. Zouttekort kan spierkrampen geven. Je krijgt hoofdpijn, voelt je slapjes en kunt zelfs flauwvallen.”
Dan ben je waarschijnlijk geveld door een zonneslag. Op dat moment kan je gelukkig nog ingrijpen om erger te voorkomen. An: “De boodschap is dan: afkoelen en drinken! Ga direct uit de zon en zoek de schaduw of een frisse ruimte op. Drink met kleine slokjes water of sportdrank, want een lichtgesuikerde of gezouten drank wordt sneller door het lichaam opgenomen. Zeker geen alcohol of koffie.”
Zout eten
“Eet zoute koekjes of chips om het tekort aan zout aan te vullen. Is er iemand flauwgevallen door de warmte? Trek dan te warme en nauwsluitende kleren uit en leg de benen omhoog”, adviseert arbeidsarts Lut Braeckman. “Wat je zeker niet mag doen, is het gevaar onderschatten”, drukt ze op het hart. “Want of je nu oud, jong, in goede of minder goede gezondheid bent, hoge temperaturen belasten sowieso je lichaam”, bevestigt An.
Hitteslag
Het ergste is een hitteslag of hitteberoerte omdat die levensbedreigend is. An: “Een hitteslag is een vorm van oververhitting waarbij je lichaamstemperatuur boven de 40 graden stijgt. En dan kom je in de gevarenzone, met risico op misselijkheid en braken, of neurologische klachten als verwardheid en stuipen, een hart dat op hol slaat tot zelfs coma.”
Bij zulke symptomen moet je direct naar spoed. In tussentijd kan je iemand met een hitteslag helpen door die zo goed mogelijk proberen af te koelen. “Bijvoorbeeld door met natte doeken het lichaam af te koelen. Het water mag fris zijn, maar niet ijskoud omdat het verschil met de lichaamstemperatuur te groot zou zijn”, geeft An nog mee.
Kinderen zijn gevoeliger voor warmte
Bij elke hittegolf vallen er ook helaas hittedoden, vaak kwetsbare ouderen met onderliggende aandoeningen. Maar ook kinderen en baby’s lopen een verhoogd risico bij lange blootstelling aan de zon. “Bij kinderen werkt het thermoregulatiesysteem nog niet optimaal, daarom zijn ze gevoeliger. Bij het spelen gaan ze er ook niet op letten om genoeg te drinken”, weet Lut.
An: “En baby’s houd je het best helemaal uit de zon en doe je een hoedje aan. Kinderen warmen ook sneller op, daarom mag je nooit kinderen in de auto achterlaten, zelfs niet voor enkele minuten!” Ook goed om te weten: als je vochtafdrijvende medicijnen neemt, moet je extra opletten en genoeg drinken. Sowieso kan het geen kwaad om even af te stemmen met je huisarts waarop je moet letten, want dit ook andere medicatie kan je gevoeliger maken voor warmte.
Hou de UV-index in de gaten
Sowieso kan het geen kwaad om tijdens de heetste zomerdagen te luisteren naar de weerman. “Vanaf een UV-index van 3 à 4 is het opletten met lang in de zon te blijven omdat je dan ook makkelijk zal verbranden”, aldus An. Vochtigheid kan ook een rol spelen. Lut: “Hoe zwoeler en klam de lucht, hoe meer je eigen afkoeling in het gedrang komt omdat je niet goed kunt zweten.”
T-shirt met lange mouwen
Als arbeidsarts geeft Lut advies aan werkgevers en -nemers over hittemaatregelen. “Aan de UGent kunnen de werkuren worden aangepast als er sprake is van een hittegolf, dat vind ik een goede oplossing. Een ander voorbeeld is meer pauzes inlassen”, aldus Lut.
Er zijn natuurlijk heel veel mensen die buiten werken, bijvoorbeeld in de bouw. Lut: “Ik adviseer werkgevers om zonnecrème ter beschikking te stellen of parasols te plaatsen zodat mensen niet in de directe zon hoeven te werken. Werknemers raad ik aan om een T-shirt met lange mouwen en een hoofddeksel te dragen.”
Professor An De Sutter is voorzitter van het Centrum Huisartsgeneeskunde binnen de vakgroep Volksgezondheid en Eerstelijnszorg. “Als huisarts zien we tijdens warme weekends wel eens mensen met een zonneslag op de wachtpost. Dat heb Ik als arts nog nooit meegemaakt. Ik heb ook nog geen zonneslag gehad, want in de zon zitten is niks voor mij.”
Professor Lutgart Braeckman (faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen, vakgroep Volksgezondheid en Eerstelijnszorg) is gespecialiseerd in arbeidsgeneeskunde. “Ik zoek ook liever de schaduw op tijdens warme dagen. Ik let er ook wel op voldoende water te drinken.”
Lees ook
Moeten we ons zorgen maken over de vogelgriep?
Zorgwekkend nieuws uit de Verenigde Staten. Daar is het vogelgriepvirus overgegaan van vogels op runderen, en zelfs op een mens. Hoe zit het bij ons? We stelden onze vragen aan professor Jeroen Dewulf, epidemioloog aan de faculteit Diergeneeskunde.
Biedt stoelgang een behandeling voor parkinson?
Een recente studie naar de ziekte van Parkinson toont aan dat een stoelgangtransplantatie een waardevolle nieuwe behandeling kan zijn. “Het biedt een potentieel veilige, doeltreffende en kostenefficiënte manier om de symptomen en de levenskwaliteit van miljoenen mensen te verbeteren. Een ‘bacteriepil’ zou de stoelgangtransplantatie misschien wel vervangen. Maar er is meer onderzoek nodig.”
Onderzoeker strijdt tegen vervelende bijwerking van borstkankerbehandeling met innovatieve contrastvloeistof
1 op de 9 vrouwen in België krijgt borstkanker. De behandeling gaat vaak gepaard met de inspuiting van een radioactieve vloeistof en blauwe kleurstof waarvan de borst jarenlang blauw kan kleuren. Om dat te vermijden werkt UGent-onderzoeker Loren Deblock aan een nieuwe contrastvloeistof gemaakt van… nanokristallen.
Dierenartsen op zoek naar betere griepvaccins voor de mens
De jaarlijkse griepprik is niet altijd even doeltreffend en daarom is de medische wereld al lang op zoek naar een griepvaccin dat een bredere bescherming biedt. Ook aan de faculteit Diergeneeskunde wordt meegezocht.
