“De meeste mensen geven te veel water aan hun planten. Of te weinig. Exact weten hoeveel water je moet geven is niet makkelijk”, zegt professor Kathy Steppe. Zij gaat met sensoren minutieus na wanneer planten water nodig hebben en hoeveel.
Kathy plaatst verschillende sensoren op, in en rond planten om te bepalen wat de plant precies nodig heeft. Het begint met een sapstroomsensor, waarbij een verwarmingselement rond de stengel van een plant geplaatst wordt en de warmtebalans gemeten wordt. “Wanneer water binnen de vaten of ‘buisjes’ van een plant stroomt, dan vindt er een verplaatsing van warmte plaats. Op basis daarvan kan onze sensor meten hoeveel water de plant verbruikt. Met die informatie kunnen we tot op de milliliter bepalen hoeveel water je de plant moet geven.”
Hangende bladeren
Geef je je plant te weinig water? Dan gaan de blaadjes naar beneden hangen - wat wijst op verwelking - en krijgen ze misschien wel een bruin kleurtje. “Door ons onderzoek weten we dat je plant dan al enkele dagen te weinig water heeft. Het water dat opwaarts door de plant stroomt in de vaten zijn continue waterkolommen - zie het als rietjes die het water verspreiden doorheen de plant. Net als bij rietjes in een leeg glas, zuigen ze enkel nog lucht als er geen water is. Op dat moment breken de waterkolommen.”
Dat proces maakt geluid. “Als zo’n waterkolom breekt, horen we met onze sensor een soort klikgeluid”, legt Kathy uit. “Hoe vaker we dat geluid horen, hoe meer waterkolommen breken en hoe kleiner de kans is dat je plant het overleeft. Van zodra er te veel waterkolommen zijn gebroken, valt je plant niet meer te redden.”
Huiskamer
Met andere woorden: je kan een planten horen smeken om water. “Met een akoestische sensor weliswaar. Met het blote oor kan je het helaas niet horen, daarvoor is het niet luid genoeg. De sensor is ongeveer de grootte van een muntstuk en werkt zoals een stethoscoop bij de dokter.”
Sapstroomsensoren worden nu al gebruikt bij sommige telers, maar de akoestische sensor is nog niet beschikbaar voor het grote publiek. “Ik hoop dat we dat in toekomst wel kunnen. Zelf zou ik het ook handig vinden, want ik moet toegeven: sommige van mijn planten doen het niet zo goed (lacht).” In tussentijd voel je dus maar beter aan de grond van je kamerplanten om te voelen of er water nodig is.
Kathy Steppe studeerde in 2000 af als bio-ingenieur. In 2004 rondde ze haar doctoraat af en in 2008 werd ze professor aan de faculteit Bio-ingenieurswetenschappen en leidt ze het labo ‘Plant Ecology’. Haar favoriete plekje aan de UGent is de binnentuin van de faculteit Bio-ingenieurswetenschappen omdat daar een boom staat die groeit dankzij de sensoren waar ze onderzoek naar doet. Je kan de boom ook zelf volgen op TreeWatch.net.
Lees ook
Vogels keren terug uit het zuiden: hoe weten ze waar ze heen moeten?
De komst van de lente betekent ook de terugkeer van heel wat trekvogels na hun overwintering in warmere landen. Maar hoe vinden die vogels, in tochten die vaak duizenden kilometers lang zijn, hun weg? Niet met Waze of Google Maps, maar wel dankzij de zon, een soort ingebouwd kompas én snelwegen.
Bloeien hyacinten en narcissen door 'lentekriebels'?
De wilde hyacint tovert ook dit voorjaar meerdere bossen om tot sprookjesachtige bloementapijten. Een schitterend voorjaarstafereel dat zich afspeelt in een voor de rest nog kaal en stil bos. Hoe weten voorjaarbloeiers dat het tijd is om naar boven te komen? Hebben ze last van lentekriebels? Of speelt er iets anders?
Sterven of slapen: wat doen bijen in de winter?
Nog nooit een bij zien vliegen in de winter? Dat is geen toeval. De meeste bijen zie je enkel in de lente en de zomer. Tijdens de winter gaan ze in ruststand of sterft de hele kolonie, afhankelijk van de soort bij.
Lente in de Plantentuin: deze planten staan nu in bloei
De Gentse Plantentuin is altijd de moeite waard om eens te bezoeken, maar met de eerste zonnige dagen komt de tuin helemaal tot leven. Deze zeven planten bewonder je beter zo snel mogelijk.
