Vakantie! Je kijkt al uit naar al de heerlijke dingen die je gaat eten op reis, maar wacht … Kan je zomaar om het even wat eten? “Er zijn toch een aantal voedingswaren waar je wat voorzichtig mee moet zijn.” Professor Sarah Gabriël vertelt ons hoe je kan vermijden dat je parasieten terug mee naar huis neemt.
In het kort
- Voedselovergedragen parasieten komen overal voor, ook in België
- De varkenslintworm heeft het grootste effect op je gezondheid
- Preventie is erg belangrijk: was je handen en cook it, boil it, peel it or forget it
Welke parasieten kan je tegenkomen in je eten op reis?
Prof. Sarah Gabriël: “Parasieten vind je overal: bijvoorbeeld de vossen- en de runderlintworm in onze streken, Trichinella in het hoge Noorden en Trematoden, ook wel botten genoemd, in rauwe vis in Azië. Sowieso moet je overal voorzichtig zijn, want we kunnen niet uitsluiten dat bepaalde bestemmingen parasietvrij zijn.
Een belangrijke parasiet om rekening mee te houden is de varkenslintworm. Op wereldniveau heeft die de grootste impact. Als je in de EU op reis gaat, hoef je je daar geen zorgen over te maken. Vooral in het Globale Zuiden zien we dat deze parasiet ernstige gezondheidsproblemen kan veroorzaken. In Sub-Sahara Afrika bijvoorbeeld, is deze infectie verantwoordelijk voor een groot deel van de epilepsiegevallen bij mensen.”
Wat zijn de symptomen als je besmet raakt met een varkenslintworm?
“Bij een infectie na consumptie van besmet vlees, krijg je een lange lintworm in je darmen die eitjes uitscheidt. Als je deze eitjes, ontwikkelen ze zich tot larven die zich in je lichaam kunnen nestelen. Ze zitten het liefst van al in onze hersenen en daar kunnen ze epileptische aanvallen veroorzaken. Vooral in rurale gebieden van landen zoals Tanzania bestaat er een groot risico, maar besmet vlees kan ook in stedelijke gebieden voorkomen.”
Dit gaat vooral over het eten van vlees. Ben je als vegetariër dan safe?
“Helaas niet. Vegetariërs kunnen ook besmet raken met parasieten via groenten, fruit, water of besmette oppervlakken. Parasieten kunnen verschillende ontwikkelingsstadia hebben die in de omgeving voorkomen, en niet alleen in vlees of vis.”
Raad je mensen af om op reis bepaalde dingen te eten?
“Ja, zeker in het Globale Zuiden raad ik mensen af om varkensvlees te eten. Eet verder zeker geen rauw vlees of rauwe vis. Eet liefst gekookte groenten en drink water uit flesjes, niet van de kraan. Let ook op met fruit. Soms krijg je na een maaltijd bijvoorbeeld fruit dat al in stukjes gesneden is. Eigenlijk kan je dat ook beter laten staan.
Mijn advies is om een stuk fruit te kopen en om dat zelf klaar te maken. Was het met proper water, desnoods met flessenwater. Snij het met een proper mes en met propere handen. Zo kan je op een veilige manier toch van dat heerlijke fruit genieten. Want dat blijft belangrijk: geniet er vooral van. Je afweersysteem kan wel wat hebben.”
Maar voorkomen blijft nog altijd beter dan genezen. Wat kan je doen om jezelf te beschermen?
“Antibiotica of vaccinaties helpen niet tegen parasieten. Het enige wat werkt is preventie: algemene hygiëne dus. Was je handen voor je eet, niet alleen voor het middag- of avondeten, maar ook als je een stuk fruit of een koekje eet. Dat doen we nog altijd veel te weinig.
Voor de rest gelden de algemene adviezen: cook it, boil it, peel it or forget it. (bereiden, koken, schillen of niet opeten, nvdr). Voor vlees en vis kan je daar ook nog freeze it (bevriezen) aan toevoegen en voor groente en fruit, wash it (wassen), maar zorg dan zeker dat het met proper water is.
Aai niet zomaar zwerfhonden op reis. Dat is al helemaal geen goed idee voor ziektes zoals hondsdolheid, maar dus ook niet voor parasieten. Was zeker goed je handen nadat je een dier hebt aangeraakt.”
Welke symptomen kan je krijgen en wat moet je dan doen?
“Als je symptomen krijgt zoals buikpijn, diarree, spierpijn of koorts, … ga dan naar een arts. Vermeld dat je in het buitenland bent geweest, zodat ze kunnen overwegen of je een parasitaire infectie hebt opgelopen. Je kan ook een bezoek overwegen aan een afdeling tropische geneeskunde, zoals bij het UZGent of het Instituut voor Tropische Geneeskunde in Antwerpen.”
Professor Sarah Gabriël is al 24 jaar lang geboeid door parasieten. Als parasitoloog aan de faculteit Diergeneeskunde onderzoekt ze voedsel- en watergebonden parasieten. Haar werk richt zich op het begrijpen van de levenscycli van parasieten, hun epidemiologie, en de manieren waarop ze mensen en dieren kunnen infecteren. In Afrika doet zo al jarenlang onderzoek naar Cysticercose, een ernstige ziekte veroorzaakt door de varkenslintworm.
Lees ook
Anne-Sofie zoekt geneesmiddelen tegen kanker in de bodem van het bos
Als je onderzoeker Anne-Sofie De Rop niet op bureau of in het labo van de faculteit Bio-ingenieurswetenschappen vindt, is ze in het bos bodemstalen aan het nemen. In die bodem hoopt ze toekomstige geneesmiddelen te vinden tegen bijvoorbeeld kanker en diabetes.
Onderzoek naar zeldzame oogziekten aan de UGent: “We mogen zeggen dat we tot de wereldtop behoren”
Zo’n 8 procent van de bevolking heeft een zeldzame ziekte. In België gaat het om 800.000 patiënten. Een van hen is de anderhalfjarige Oliver die blind werd geboren. Hij wordt van dichtbij gevolgd door professor Bart Leroy, die met zijn team opmerkelijke vooruitgang boekt in het onderzoek naar zeldzame oogaandoeningen.
Zijn vitaminepillen onschuldig?
Een dagelijkse dosis vitamines en mineralen is voor heel wat mensen deel van hun routine geworden. Zeker in de winter grijpen we massaal naar vitamine D, omdat we denken dat we zo onze weerstand versterken. Maar klopt dat en is het dagelijkse vitaminepilletje wel zo onschuldig?
“Natuurlijk kan bier nog steeds verbeterd worden!”
Hoe brengen we meer variatie in de smaak van onze bieren? Kunnen we alcoholvrij bier lekkerder maken? Hoe vermijden we kwaliteitsverlies als we bier langer bewaren? En wat zijn de mogelijkheden om glutenvrij bier te brouwen?
