Terwijl wij mensen vooral genieten van warme zomerdagen, is het voor honden en katten vaak afzien. Hoe kan je het best je geliefde viervoeter koel houden? Met gezond verstand kom je al een heel eind, aldus professor Sylvie Daminet, vakgroepvoorzitter van de Vakgroep Kleine Huisdieren.
Dit artikel werd voor het eerst gepubliceerd op 29 juni 2022. De geïnterviewde werd opnieuw gecontacteerd voor een actuele stand van zaken in juli 2023.
“Als de thermometer boven de 30 graden gaat, hou je je huisdier best in de gaten”, geeft ze mee. “En dat geldt vooral voor honden. Katten – van oorsprong woestijndieren – wapenen zich intuïtief beter tegen hitte dan honden. Ze hebben minder water nodig, zoeken vanzelf koelere plekjes op en zijn minder actief op de warmste momenten van de dag.”
Jonge honden beschermen
Waarom de ene hond al sneller oververhit raakt dan de andere is afhankelijk van verschillende factoren. Een dikke vacht, bijvoorbeeld, of het ras. “Kortsnuitige honden zoals bulldogs zijn zeer gevoelig voor warmte, die moet je extra in de gaten houden. Hun luchtwegen zijn abnormaal aangelegd (eigenlijk zijn deze te nauw voor de grootte van hun lichaam). Hijgen is bij de hond een zeer belangrijk mechanisme om extra warmte kwijt te raken. Kortsnuiten kunnen door hun abnormaal aangelegde ademhalingsstelsel extra warmte zeer moeilijk kwijt.”
Ook jonge, actieve honden bescherm je beter tegen zichzelf. “Want die zouden blijven spelen en wandelen in de blakende zon, tot ze hun pootjes verbranden aan het hete asfalt of zand of nog erger: een hitteslag krijgen. En zo’n hitteslag kan levensbedreigend zijn.”

Twee gouden regels om te vermijden dat een kat of hond oververhit raakt: “Hou ze uit de zon en voorzie voldoende vers en koel water. Stimuleer je kat of hond om meer water te drinken. Een tip is om op verschillende plekjes bakjes water te voorzien."
Hoe herken je een overhitte hond of kat
Een oververhitte hond of oververhitte kat herken je aan extreem hijgen, meer kwijlen, niet eten en suf zijn. “Neem dan meteen contact op met je dierenarts”, benadrukt Sylvie. “Ben je er op tijd bij en zorg je meteen voor afkoeling, dan komt je hond of kat er gewoonlijk snel weer bovenop. Je kan ze afkoelen door ze nat te maken, of door een koele handdoek in de lies aan te brengen. Zeker geen ijskoud water gebruiken, dan wordt het temperatuurverschil te groot.”
Geen zon en vers water
Sylvie heeft nog twee gouden regels om te vermijden dat een kat of hond oververhit raakt. “Hou ze uit de zon en voorzie voldoende vers en koel water. Stimuleer je kat of hond om meer water te drinken. Een tip is om op verschillende plekjes bakjes water te voorzien. Sommige katten vinden een drinkfontein heel leuk. Het water moet wel vers zijn. Zeker katten zijn kieskeurig en zouden het anders links laten liggen.”
Wordt het echt heel heet, dan kan je nog makkelijk extra maatregelen nemen. “Een hond met een dikkere vacht doe je een plezier met een zomerse trimbeurt, een koelmat of zelfgemaakt koelelement.”
Nooit achterlaten in de auto
Sylvie verklaart waarom honden en katten sneller last kunnen hebben van de hitte: “Mensen zweten om af te koelen. Maar honden en katten kunnen dat niet echt. Ze doen dat enkel via hun voetzooltjes en dat is niet genoeg om hun lichaamstemperatuur te regelen.”
Ze kunnen zichzelf dus niet genoeg afkoelen. Als het plots veel warmer wordt, zoals in een afgesloten auto die in de volle zon staat, dan treedt er heel snel oververhitting op. En zo’n hitteslag is potentieel levensbedreigend. Organen kunnen uitvallen en het stollingsmechanisme kan verstoord geraken met onder andere levensbedreigende bloedingen als gevolg.
Zulke honden met een hitteslag belanden nog steeds elk jaar op de spoeddienst van de Kliniek Kleine Huisdieren. “Soms staan wij dan machteloos. Elke zomer sterven er nog honden omdat ze in een te warme auto vast zaten terwijl hun baasje even een boodschap deden. Niet doen! Zelfs niet voor heel eventjes.”

Sylvie Daminet is specialist interne geneeskunde voor gezelschapsdieren en hoogleraar aan de Vakgroep Kleine Huisdieren. Ze wil zich niet ‘outen’ als honden- of kattenmens. (lachend) “Ik zie beide graag, ook al zijn honden en katten elkaars tegenpolen. Op mijn zevende wist ik al dat ik dierenarts wilde worden. Mijn job is een roeping die realiteit is geworden.”
Lees ook
Waarom spoelen er tegenwoordig zo vaak dolfijnen en walvissen aan op het strand?
Orka's, dolfijnen en walvissen raken steeds vaker de weg kwijt en komen in rivieren in het binnenland terecht. Of ze stranden, soms dood, soms levend aan de kust. Wat is er aan de hand met al die dieren?
Babyboom in de dierenkliniek dankzij professor Ann Van Soom
Kunstmatige bevruchtingsmethodes, zoals IVF en ICSI, zijn bij de mens al vrij succesvol. Maar dat geldt niet voor alle zoogdieren. Bij paarden leek het bijvoorbeeld lang een onmogelijke klus. Tot Ann Van Soom en haar team zich erop toelegden.
Deze twee studenten willen de wereld verbeteren met duurzame hondenvoeding
Wat begon als oefening voor een groepswerk tijdens hun opleiding handelsingenieur ligt vandaag, amper twee jaar later, in 35 winkels in ons land. Met Gutsy willen Jack Lathouwers en Achilles Hannecart voeding aanbieden die gezond is voor je hond, maar ook voor de planeet.
De 5 meest voorkomende spinnen in en rond je huis
Daar is de herfst, daar komen de spinnen! Voor Bram Vanthournout van de vakgroep Biologie is dit de mooiste tijd van het jaar. Samen met zo’n 5000 Vlaamse vrijwilligers onderzoekt hij in het citizen science project Spin-city hoe spinnen zich aanpassen aan het leven in de stad. Voor durfdenken.be dook Bram in zijn statistieken op zoek naar de spinnen die het vaakst werden opgemerkt.