Wereldwijd woedt er een echte platformmanie: videostreamingplatforms schieten als paddenstoelen uit de grond. Maar welk platform kies je nu het beste? En gooien we dat klassiek tv-abonnement beter overboord? Professor en media-expert Tom Evens (vakgroep Communicatiewetenschappen, faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen) ontwart voor ons het kluwen aan platforms én voorspelt de televisietoekomst.
Kampen we met een overaanbod aan streamingdiensten?
Tom Evens: “Wereldwijd heb je er enorm veel. In Vlaanderen valt dat wel mee, eigenlijk hebben wij maar drie grote streamingplatformen. Streamz, het platform van Telenet, biedt eerder lokale en HBO-series aan. Op Netflix – de grootste speler – kijk je naar originele films en series. En op Disney+ krijg je voornamelijk Disney-merken te zien.
Intussen proberen ook Apple TV+ en Amazon Prime Video onze regio’s te veroveren. Dat doen ze met allerlei lokmiddelen: zo krijg je een abonnement op Apple TV+ bij een nieuw Apple-toestel, en profiteer je als Prime-abonnee van gratis diensten bij Amazon. Het aanbod groeit dus wel.”
En ondertussen komen ook de televisiezenders met eigen platformen?
“Je ziet nu inderdaad dat elke omroep zijn eigen plaform heeft. Dat zijn in België VRT Max, VTM GO en GO Play. Je ziet er programma’s die je gemist had op tv, of die na lange tijd online komen. De streamingplatformen werken voornamelijk volgens het principe ‘Subscription Video On Demand’: als abonnee heb je onbeperkt toegang tot de volledige catalogus. De omroepplatformen werken volgens het principe ‘Advertising-based Video On Demand’: je bekijkt de content gratis, en krijgt tussendoor reclame te zien.”
Is een klassiek tv-abonnement in dat huidige landschap dan niet overbodig?
“Dat hangt af van wat voor soort tv-kijker je bent. Kijk je actief of laat je je graag verrassen? Klassiek tv-kijken is een eerder passieve beleving. Veel mensen hebben daar nood aan na een drukke dag, ze willen niet actief op zoek gaan naar iets om naar te kijken en hebben baat bij een tv-abonnement. Ben je een actieve tv-kijker? Dan kan je ervoor kiezen je klassieke tv-abonnement op te zeggen. Want daar betaal je elke maand al snel 25 euro voor, terwijl al die programma’s evengoed te zien zijn op de verschillende omroepplatformen.”
De populariteit van Netflix en andere streamingdiensten zou de doodsteek voor de traditionele televisie zijn, zo klinkt het vaak. Maar klopt dat?
“De twee zijn in elk geval steeds moeilijker van elkaar te onderscheiden. Zeker met de komst van de omroepplatformen, waardoor je ook tv-series online kan bekijken. Streamingdiensten bieden series trouwens meer en meer aan op de klassieke manier: episode per episode. Dat komt omdat kijkers zich als echte shoppers gedragen. Ze bingewatchen een bepaalde serie op Netflix, daarna schakelen ze over op Disney+ enzovoort. Door series niet in één keer volledig aan te bieden, houden de platform hun kijkers langer bij.
Toch is er nog altijd een belangrijke troef aan het oude televisiemodel: het live aspect. Sportwedstrijden, nieuws en spelprogramma's zoals The Masked Singer of De Mol gaan we altijd live blijven bekijken. Lineaire tv zal daardoor altijd blijven bestaan, in meer of mindere mate. Hoe dan ook, meer en meer evolueren de twee modellen richting elkaar, en ik vermoed dat ze elkaar in de toekomst ergens tussenin zullen ontmoeten.”
Lineaire televisie om live te kijken, omroepplatformen om programma’s later te bekijken, streamingdiensten om een heel ander aanbod te bekijken … Is dat niet te veel?
“Er is zeer veel aanbod. Of het een overaanbod is, daar oordeel ik niet over. Het is zo dat er voor elk wat wils is: de verschillende platformen vullen verschillende behoeften. Omdat we niet alle tijd of geld van de wereld hebben, moeten we keuzes maken. En die kan je maken volgens jouw behoefte: welk platform past het beste bij jouw profiel? Die platformificatie heeft wel grote voordelen: wereldwijd investeren producers miljarden in videocontent. In Vlaanderen gaat dat over miljoenen. De kijker leeft met andere woorden in een gouden tijdperk: we zijn nog nooit zo verwend geweest met zoveel kwaliteitsvolle films en series. Voor minder dan 10 euro per maand hebben we toegang tot een heel groot deel daarvan. Dat is heel wat minder dan een klassiek tv-abonnement, en zelfs een stuk goedkoper dan wat we vroeger betaalden voor één dvd.”
Misschien anders gevraagd: kan dat blijven duren?
“Over de houdbaarheid van al die platforms ben ik iets minder optimistisch. Iedereen probeert mee te gaan in de platformanie. Maar dat blijft niet duren. Stilletjesaan groeit de industrie minder snel, en wordt de markt matuurder. Sommigen platformen stoppen, anderen worden opgeslorpt door concurrenten. Rationalisering zal zich voordoen, en op termijn zal je zien dat er wereldwijd drie à vier grote platformen overblijven, met daarnaast ruimte voor lokale initiatieven.”
Wat betekent dat voor de kijker?
“De platformen zullen stuk voor stuk hun businessmodel aanpassen. Want zelfs het businessmodel van Netflix bevindt zich nu tussen hangen en wurgen, terwijl het wereldwijd de grootste speler is. Het bedrijf heeft bijna 230 miljoen abonnees, en toch heeft het geen rendabel businessmodel. Dat is ongelooflijk. Andere platformen, zoals die van Disney, Apple of Amazon kunnen voorlopig op andere paarden wedden, maar hun streamingdiensten zijn verlieslatend. Ook zij zullen zich dus moeten aanpassen. We evolueren volgens mij met andere woorden niet alleen naar minder platformen maar ook naar hogere abonnementskosten – of goedkopere abonnementen met reclame.”
Tom Evens is hoofddocent aan de vakgroep Communicatiewetenschappen, waar hij doceert over media-economie, mediabeleid en businessmodellen. Hij schreef verschillende boeken over de media- en technologie-industrie, en is onafhankelijk expert binnen de Sectorraad Media (SARC), dat de Vlaamse Overheid adviseert over mediabeleid.
Lees ook
Plottwist in Hollywood: moeten filmawards meer aandacht hebben voor diversiteit?
De Oscars zijn nog steeds de belangrijkste filmprijzen ter wereld. Maar er is ook jarenlange kritiek op het gebrek aan diversiteit en inclusie bij de awards. Ondertussen zijn diversiteitscriteria aangescherpt, maar hoe effectief zijn deze maatregelen eigenlijk?
Van de UGent naar Hollywood: deze drie alumni winnen een Academy Award
Op 23 februari liepen drie UGent-alumni over de rode loper in Hollywood om een prestigieuze award in ontvangst te nemen van de Academy of Motion Picture Arts and Sciences, bekend van de Oscars.
Schamper: het studentenblad waarvan de politie ooit de telefoon afluisterde
Maatschappijkritisch en niet weinig een luis in de pels van de UGent. Af en toe op ramkoers met een rector en zelfs de politie, zet 'hét onafhankelijk studentenblad van de Universiteit Gent' geregeld iets in gang.
Deze toppers schopten het tot de halve finale van de Campus Cup
In welke Vlaamse studierichting zitten de slimste studenten? Dat is dé hamvraag van de Campus Cup die voor deze derde editie verkaste van Canvas naar Eén. Zo ervaarden de studenten het parcours.
