“Is er reden tot paniek, of mogen we het hoofd koel blijven houden?” Met die vraag openen Michelle Haas en Tim Haesebrouck, defensie-experts aan de UGent, elke aflevering van hun podcast De Paniekzaaiers. In een wereld die geopolitiek op zijn kop lijkt te staan, brengen ze de broodnodige nuance.
“Het is allemaal de schuld van Michelle”, lacht Tim. Het idee voor De Paniekzaaiers ontstond wanneer veel goede ideeën opborrelen: tijdens de lunch. “We zaten toch al de hele tijd te discussiëren over de actualiteit”, vertelt Michelle. “Op een bepaald moment dachten we: waarom maken we daar geen podcast van?”
In het kort
- In de podcast De Paniekzaaiers leer je tweewekelijks bij over de geopolitieke situatie in de wereld.
- Volgens defensie-experts Michelle Haas en Tim Haesebrouck is er geen reden tot paniek, ook al schreeuwt het nieuws soms alsof de ondergang nabij is.
- We moeten wel leren omgaan met onzekerheid. Er bestaan geen snelle oplossingen voor geopolitieke conflicten.
Van headlines naar houvast
Het opzet is simpel: Michelle en Tim nemen je in hun podcast mee door het vaak onrustige nieuws, maar blijven er niet in hangen. Een nieuwe veiligheidsstrategie van Trump? Drones boven België? Ze leggen rustig uit wat er aan de hand is, en plaatsen alarmerende koppen in hun context.
“Wij willen het hebben over oorlog, dreiging en rampscenario’s zonder mensen compleet te verlammen,” zegt Tim. “Als je het nieuws volgt, lijkt het soms alsof de ondergang nabij is. Maar in werkelijkheid is het bijna altijd een gemengd verhaal. Af en toe zie je een grote schok, zoals de inval in Oekraïne of de verkiezing van Trump. Maar de grote lijnen van de Europese veiligheid blijven voor een groot deel stabiel. In onze voorbereiding valt het woord ‘uitzoomen’ heel vaak: we proberen naar de langere termijn te kijken.”
De titel De Paniekzaaiers is dan ook een bewuste knipoog. “Wij zijn eigenlijk het tegenovergestelde”, lacht Michelle. “We zijn allebei superpositief en willen mensen net de broodnodige nuance brengen.”
Minder paniek in je nieuwsfeed
Net zoals ons moeten Michelle en Tim zich elke dag een weg banen door een constante stroom van nieuws. Daarbij maken ze een duidelijk onderscheid tussen informatie en kennis, leggen ze uit. Je kunt de hele dag breaking news binnenkrijgen en toch het gevoel hebben dat je het niet écht begrijpt. Zeker als je leeft op pushmeldingen, clickbaitkoppen en eindeloos scrollen. Michelle heeft daarom bijna alle notificaties uitgezet, zelfs voor nieuws.
Volgens Tim klinkt het in media vaak alsof elke dag hét kantelpunt is in oorlog, dreiging, ‘historische’ toppen en ‘definitieve’ vredesplannen. “Terwijl de grote lijnen in de wereldpolitiek vaak veel trager verschuiven dan de headlines doen vermoeden,” zegt hij. “Ik kies bewust mijn moment om in het nieuws te duiken, en zoom dan in via internationale, gespecialiseerde media of een goede podcast.”
Wat als je denkt: “Ik kan het niet meer aan, ik volg het nieuws niet meer”? Begrijpelijk volgens Michelle en Tim. “Je bent niet moreel verplicht om elke ontwikkeling over Oekraïne, Gaza of de Amerikaanse politiek te volgen,” benadrukken ze. “Het is bovendien geen competitie om betrokkenheid. Maar het kan je wel versterken als persoon als je weet wat er in de wereld gebeurt.”
“Onze tip aan jongeren, en eigenlijk aan iedereen: schakel af en toe bewust in, bijvoorbeeld één keer per week, met de vraag: Wat is er deze week écht veranderd? Ga daarbij liefst voor minder losse posts, maar voor meer diepgang buiten je socialmediabubbel. Lees nu en dan de krant, een goed artikel, een boek of kijk een explainervideo. (enthousiast) Wij zijn allebei grote fan van de video’s van Anders Puck Nielsen.”
Hoe kijken we in België naar oorlog?
In hun onderzoek vergelijken Michelle en Tim hoe verschillende Europese landen naar defensie en dreiging kijken. Het contrast is groot. “In de Baltische staten is het geen discussie dat Rusland een existentiële dreiging is,” zegt Michelle. “Hier in België blijft de vraag vaker hangen in: ‘Is het allemaal wel zo erg?’”
Tim vult aan: “België heeft lang heel weinig uitgegeven aan defensie. Tot voor kort was pleiten voor meer investeringen ‘roepen in de woestijn’. De voorbije jaren is daar wel een kentering in gekomen. Het brede publiek lijkt de ernst intussen beter te begrijpen. Tegelijk maken we er hier soms een Belgenmop van: ‘Wij zijn toch altijd de slechtste van de klas’. Terwijl onze situatie niet fundamenteel anders is dan die van veel andere Europese landen.”
Toch blijft het voor veel mensen vaag wat die dreiging nu concreet betekent voor België. “Waarom moeten wij meer uitgeven? Waarom is er luchtafweer nodig? Waarom wordt er gesproken over een mogelijk dienstjaar of vrijwillige legerdienst voor jongeren?” somt Michelle op.
De podcasttitel De Paniekzaaiers is een bewuste knipoog. “Wij zijn eigenlijk het tegenovergestelde”, lacht Michelle.
Volgens haar is er nog iets typisch Belgisch: “Wat ons onderscheidt, is hoe sterk defensie hier politiek en ideologisch beladen blijft. In sommige landen zien mensen een dienstjaar als een brede maatschappelijke keuze van de overheid. Hier wordt het al snel gezien als het project van één zichtbare minister van Defensie; 'de brief van Theo'.”
Tim: “Beslissingen over de verhoging van de NAVO-norm van 2% naar 3.5% van het bruto binnenlands product kleven snel aan één partij, terwijl het absoluut om een regeringsbeslissing gaat.”
De illusie van de quick fix
Als we het hebben over de grootste uitdaging in 2026 in hoe we naar de wereld en conflicten kijken, wijzen Tim en Michelle op een ‘ongemakkelijke’ waarheid.
“We zitten misschien wat vast in een soort van crisismodus, een fase van alarmisme. Maar het is een illusie dat er voor deze geopolitieke onrust een simpele knop bestaat waarmee we alles kunnen oplossen,” zegt Michelle. “Er is geen quick fix voor Oekraïne. Dat conflict zal de Europese veiligheid nog decennialang mee bepalen. Conflicten veranderen van vorm, bevriezen, laaien opnieuw op en laten generaties van trauma achter.”
Tim kijkt daarbij ook naar zijn eigen generatie: “Ik ben opgegroeid in wat historici wel eens een ‘holiday from history’ noemen: de jaren 90 en vroege jaren 2000, toen het in West-Europa relatief rustig leek. Daardoor voelt elk conflict vandaag als een afwijking, een tijdelijk probleem. Maar historisch gezien zijn langdurige spanningen – zoals tussen Oekraïne en Rusland of Israël en Palestina – eerder de norm dan de uitzondering. Dat besef kan ook een vorm van troost bieden.”
Leren leven met onzekerheid
Michelle en Tim pleiten niet voor naïef optimisme, wel voor alertheid. Ja, er is een reële dreiging. Ja, de rol van de Verenigde Staten verandert, en Europa zal meer zelf moeten doen. Maar nee, we krijgen morgen geen Derde Wereldoorlog.
“Sommige dreigingen, zoals met die drones, zijn per definitie dubbelzinnig,” zegt Michelle. “Daar hoort onzekerheid bij. Leren leven met die onduidelijkheden – zonder te polariseren of helemaal af te haken – wordt misschien wel de grootste mentale uitdaging van 2026.”
Luister naar De Paniekzaaiers
Wil je meer houvast in deze geopolitieke turbulente tijden? Luister naar de podcast De Paniekzaaiers. Michelle en Tim praten je tweewekelijks bij met humor, nuance en zonder onnodige paniek. Eén keer per maand schuift er een gast aan met een scherpe visie.
Michelle Haas is doctoraatsonderzoeker aan het Ghent Institute for International and European Studies. Haar onderzoek focust op de transformatie van het defensiebeleid van Europese staten, sinds de start van de Russische invasie van Oekraïne in 2022. In het voorjaar 2026 verschijnt haar eerste boek 'Komt er oorlog? En 33 andere vragen over defensie'.
Tim Haesebrouck is professor in de internationale politiek aan het Ghent Institute for International and European Studies. Hij is gespecialiseerd in internationale politiek, met een focus op defensiebeleid en militaire operaties.
Lees ook
Wat brengt 2025 voor Europa op het vlak van oorlog en vrede?
2024 was een turbulent jaar, met aanhoudende militaire conflicten en geopolitieke spanningen. En ook 2025 belooft woelig te worden volgens de nieuwsberichten. Hoe staat onze veiligheid in Europa er eigenlijk voor? Moeten we ons voorbereiden op oorlog?
"Voor de Europese veiligheid is het van groot belang dat we Rusland stoppen"
Vinden we in 2024 een oplossing voor de vele conflicten in de wereld of kunnen we ons verwachten aan nog meer oorlog? En welke rol moet Europa spelen? We legden het voor aan expert internationale politiek Sven Biscop.
De gemeenteraadsverkiezingen van 2024: vijf dingen die je moet weten
De lokale verkiezingen van 2024 worden de eerste verkiezingen in Vlaanderen zonder opkomstplicht. Maar de gemeenteraadsverkiezingen van 2024 brengen nog andere bijzonder- en nieuwigheden met zich mee. Politicoloog Herwig Reynaert blikt vooruit en licht de belangrijkste veranderingen toe.
De vooruitblik: wat brengt 2023 voor Europa?
“De oorlog in Oekraïne heeft een ongeziene eensgezindheid in Europa gebracht. Een eensgezindheid die ik zie standhouden. Al blijft migratie ook dit jaar de grote splijtzwam”, weet professor Europese politiek Hendrik Vos. En hij ziet een groeiend besef rond militaire samenwerking.
