Diabetes heeft misschien niet meteen het label van ernstige ziekte, toch is de impact ervan niet te onderschatten. Om het leven van patiënten te verbeteren, richtten professor Bruno Lapauw en professor Guy T’Sjoen het Fonds Diabetesonderzoek op. Het was een testament dat hen de nodige middelen gaf om dat te doen.
Christiane Bastin bijvoorbeeld, ondervindt al een jaar of twintig de impact van diabetes op haar leven. Al twee keer brak ze een heup. Zomaar, zo leek het wel. De eerste keer stapte ze al te haastig uit haar auto, de tweede keer zakte ze domweg door haar knie. Elke keer leek de breuk wel heel zwaar in vergelijking met het voorval. En dat had alles met haar diabetes te maken.
"Het is geen klassiek symptoom van diabetes, maar we zien wel degelijk meer osteoporose of verlaagde botdichtheid bij diabetespatiënten. Zij hebben meer botbreuken zonder groot trauma. Maar wat de oorzaak precies is: daarover weten we nog te weinig”, vertelt professor Bruno Lapauw, endocrinoloog en professor aan de faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen.
Veerle Cnudde, professor van de faculteit Wetenschappen en zelf ook diabetespatiënt: “Ik stel me altijd de vraag: hoe kan dit onderzoek het leven van een patiënt verbeteren? Ik denk niet alleen als onderzoeker, maar ook als patiënt: ik leef al dertig jaar met de ziekte.”
Testament opent nieuwe mogelijkheden
Dankzij het Fonds Diabetesonderzoek kan Bruno de link tussen diabetes en osteoporose verder uitspitten. Een stap die ze konden zetten dankzij een testament. “De testator koos ervoor om verschillende onderzoeken aan de UGent te steunen: naar parkinson, alzheimer, kanker en dus ook diabetes”, verduidelijkt Bruno.
Het fonds moet de behandeling van diabetes helpen verbeteren en daarmee de impact van de ziekte op het leven van patiënten beperken. “Mensen staan er niet bij stil, maar de ziekte kan iemands leven op zijn kop zetten”, zegt Bruno.
Dat bevestigt Veerle Cnudde, professor van de faculteit Wetenschappen en zelf ook diabetespatiënt. Veerle: “Alles wat je doet, beïnvloedt je suikergehalte: stress, wat je eet… Ik laat niet toe dat het me beperkt in wat ik doe, maar het is wel iets waar je continu mee bezig bent.” Ook de vraag welke invloed haar ziekte op lange termijn heeft, sluimert voortdurend in haar achterhoofd. “Daar ben ik continu mee bezig”, bekent ze.
Veerle is lid van het beheerscomité van het Fonds Diabetesonderzoek. Ze is ook onderzoeksdirecteur van de faculteit Wetenschappen en een van de coördinatoren van de UGent Core facility UGCT - een multidisciplinair centrum voor X-stralen Tomografie, waar onderzoekers terechtkunnen voor niet-destructieve 3D-beeldvorming. Ze weet dan ook als geen ander hoe belangrijk extra financiering is voor wetenschappelijk onderzoek. Veerle: “Ik stel me altijd de vraag: hoe kan dit onderzoek het leven van een patiënt verbeteren? Ik denk niet alleen als onderzoeker, maar ook als patiënt: ik leef al dertig jaar met de ziekte.”
Verbeterde levenskwaliteit dankzij wetenschappelijke vooruitgang
Veerle ondervond aan den lijve hoe wetenschappelijke vooruitgang haar leven vergemakkelijkte. “Vroeger moest ik een aantal keer per dag insuline spuiten, mijn leven plande ik errond. Eten kon alleen op strikte tijdstippen. Zeventien jaar geleden kreeg ik voor het eerst een insulinepomp: dan kon het al wat losser. En ook die technologie ging er telkens op vooruit: sinds vorig jaar krijg ik automatisch insuline als mijn bloedsuiker te hoog is. Mijn levenscomfort is sindsdien enorm gestegen.”
Onderzoek naar bijwerkingen diabetes
Met het fonds zijn er middelen voor nieuwe onderzoekspistes, vooral naar de bijwerkingen. Die zijn namelijk niet min: diabetes kan leiden tot ernstige complicaties zoals hart- en vaatziekten, blindheid, nierproblemen of voetamputatie. En de ziekte verhoogt dus ook de kans op botbreuken, zoals bij Christiane.
Om botten zoals die van haar te bestuderen, nam Bruno doctoraatsstudent en arts-specialist in opleiding Steven Van Offel onder de arm. “Dankzij het fonds konden we hem als het ware munitie geven om zijn onderzoek te beginnen. Dat was anders nooit mogelijk geweest. Giften en testamenten maken innovatief of nieuw onderzoek haalbaar, en zeker in het geval van jonge wetenschappers.”
Steven bevestigt: “Mijn werkingsmiddelen financier ik grotendeels met het Fonds Diabetesonderzoek. Als ik van de chirurgie een botbiopsie krijg, moet ik dat verwerken tot kleinere stalen zodat ik ze microscopisch kan onderzoeken. Daar heb ik een boor voor nodig en microscopische ct-scans: dat kost allemaal veel geld.”
In een eerste fase bestudeert Steven of een stoornis van de kleine bloedvaten verantwoordelijk is voor de broze botten. “Die zorgen vaak voor complicaties ter hoogte van het netvlies, de nieren - en dus wellicht ook in het bot. Maar dat weten we dus nog niet zeker.”
Hoe dan ook: alle onderzoekslijnen hebben één zelfde doel: de problematiek beter begrijpen. “En dat is dan weer essentieel om de ziekte beter te kunnen behandelen. We zijn de testator die dit mee mogelijk maakte dan ook erg dankbaar”, besluit Bruno.
Lees ook
Lossen we in 2025 de burn-out epidemie bij jongeren op?
Burn-out, ooit een term die voornamelijk werd geassocieerd met werkende volwassenen, duikt steeds vaker op bij jongeren en jongvolwassenen. Het lijkt wel alsof we te maken hebben met een epidemie. Maar is dat zo?
Stappen we in 2025 met een DNA-paspoort de apotheek binnen?
Apotheker Koen Deserranno wil farmacogenetica dit jaar op de kaart zetten in België. Die innovatieve tak in de wetenschap gaat na hoe het DNA van een patiënt de werking van een geneesmiddel beïnvloedt.
Chelly’s strijd tegen leukemie: “We hebben je nodig – registreer je als stamceldonor”
Toen Chelly Kerkhof in december 2023 de diagnose acute myeloïde leukemie kreeg, stond haar wereld stil. Op 26-jarige leeftijd, in het laatste jaar van haar masterstudie Communicatiewetenschappen aan de UGent, werd ze plotseling geconfronteerd met een keiharde realiteit: haar leven was afhankelijk van een stamceldonor.
Nieuwe techniek om vaccins te produceren en bewaren kan game changer zijn bij virusuitbraken
Bij het indijken van een toekomstige virusuitbraak is er mogelijk een grote rol weggelegd voor de techniek die professor Thomas De Beer en zijn team van de faculteit Farmaceutische Wetenschappen ontwikkelden. Het ‘continu spinvriesdrogen’ kan de ontwikkeling, productie, opslag en transport van bijvoorbeeld mRNA-vaccins versnellen en vergemakkelijken.
