De meeste huidkankers kan je vermijden: bescherm je tegen UV met deze 4 tips

Zon en vakantie staan voor velen garant voor een gebruinde huid. Maar we moeten ons idee over bruinen bijstellen volgens dermatologen Lieve Brochez en Isabelle Hoorens. Ons gedrag ten aanzien van zon en UV zal de komende jaren voor alsmaar meer gevallen van huidkanker zorgen.

Isabelle: “Projecties door de Global Cancer Observatory (WHO) hebben inderdaad aangetoond dat het aantal nieuwe diagnoses huidkankers in Europa zeker tot 2050 zal blijven stijgen. Die stijging komt voor een deeltje door de veroudering van de bevolking. Maar de belangrijkste reden is ons UV-gedrag.”

 Lieve: “Huidkanker is nu al de meest vastgestelde kanker. Maar we kunnen de epidemie nog proberen afremmen door vandaag in te zetten op juiste bescherming. We krijgen soms de reactie dat we vandaag toch veel beter bezig zijn met UV-bescherming en dat is voor een deel ook zo.

Maar het ontstaan van huidkanker is een lang proces waarbij een belangrijk deel van de schade in de kindertijd plaatsvindt om pas later op volwassen leeftijd te resulteren in huidkanker. Generaties die geboren zijn voor de jaren 1980 zijn als kind nooit adequaat beschermd.”

Waarom is de zon zo gevaarlijk voor onze huid?

Lieve: “Zonnebaden om te bruinen is een cultureel fenomeen dat pas rond 1920 met mode-icoon Coco Chanel trendy werd. Maar UV wordt door de WHO erkend als bewezen kankerverwekkend, net zoals tabak, en is het vooral ons UV-gedrag dat het risico bepaalt."

Isabelle: “De UV-stralen van de zon veroorzaken mutaties van het genetisch materiaal in onze huidcellen. Die mutaties zorgen dat de huid pigment aanmaakt waardoor we bruinen. Maar dezelfde mutaties kunnen op langere termijn leiden tot huidkanker. Niet enkel zonnebrand is dus gevaarlijk. Het bruinen van de huid geeft ook al schade.”

Lieve: “Er is een mind switch nodig om onze gewoontes van zonnebaden en bruinen te veranderen. Het gaat er niet om dat we niet buiten mogen komen. De manier waarop we onze huid blootstellen aan zon is belangrijk. Daarbij moeten we meer rekening houden met  de UV-intensiteit van het moment en op basis daarvan de huid gepast beschermen."

Isabelle: "Dat kan door op de uren met de felste zon de directe zon te vermijden en schaduw op te zoeken. Ga je toch in de zon, bescherm jouw huid dan met gepaste kledij, een hoofddeksel en een zonnebril. Tot slot kan je zonnecrème gebruiken voor de huid die niet is bedekt door kledij. Zonnecrème komt dus pas op de laatste plaats in de adviezen."

Lieve: "Er zijn geen studies die een beschermend effect aantonen van zonnecrème tijdens zonnebaden. Integendeel, er zijn studies die suggereren dat in deze situatie het risico op huidkanker verhoogd kan zijn door blootstelling aan intensere zon op gevaarlijker uren."  

Hoe weet je wanneer je het best uit de zon blijft?

Lieve: “Bescherming is aangeraden vanaf een UV-index 3. Je kan de UV-index checken in het weerbericht, maar er zijn ook handige apps die in real time een inschatting geven van de UV-index voor de plek waar je bent. Zeker handig ook op vakantie in het buitenland. Sunsmart is een van de apps die daarvoor door de WHO wordt ondersteund.”

Ben je in de schaduw volledig veilig tegen UV-straling?

Lieve: “Je krijgt geen rechtstreekse zon in de schaduw, maar er is toch een kans op verbranden. Door reflectie op water of zand, of een te kleine schaduwhoek onder een parasol kan je nog verrast worden. Het voorzien van adequate schaduw op speel- en kampplaatsen of sportvelden tijdens de zomerperiode zou een waardevol initiatief zijn."

Zonnecrème als bescherming tegen UV-straling gebruik je dus pas enkel als het niet anders kan. Maakt het uit welke zonnecrème je kiest?

Isabelle: “Een zonnecrème tussen factor 30 en 50 geeft meestal voldoende bescherming. Maar wel onder voorwaarde dat je die correct gebruikt. We zien in studies dat mensen meestal te weinig smeren. Dus smeer genoeg en herhaal regelmatig.”

Lieve: “Naast de SPF of beschermingsfactor moet er ook een UVA-label op de verpakking. Wat wil zeggen dat het product voldoende beschermt tegen UVA-straling. Dat is een Europese regelgeving.”

Isabelle: “Qua merk of type product geven we verder geen advies. We raden vooral een product aan dat je graag gebruikt, omdat we weten dat je het dan ook sneller zal gebruiken.”

Lieve: “Het is ook geen wedloop van de hoogste factor. Een hogere factor is zeker geen alibi om langer in de zon te zijn dan de bedoeling is.”