Toen Chelly Kerkhof in december 2023 de diagnose acute myeloïde leukemie kreeg, stond haar wereld stil. Op 26-jarige leeftijd, in het laatste jaar van haar masterstudie Communicatiewetenschappen aan de UGent, werd ze plotseling geconfronteerd met een keiharde realiteit: haar leven was afhankelijk van een stamceldonor.
Ondanks drie chemokuren en een eerste stamceltransplantatie met haar moeders cellen bleek haar ziekte te agressief. De zoektocht naar een tweede passende donor werd een race tegen de klok en extra complex door Chelly’s gemengde achtergrond: haar papa is Frans en haar mama heeft een Maleisische afkomst. Maar nu is er goed nieuws: er is voor Chelly een half-identieke donor gevonden binnen haar familie.
“Een stamceltransplantatie is een vorm van immunotherapie waarbij het immuunsysteem van de donor wordt gebruikt om de kankercellen te bestrijden. Het vinden van een geschikte stamceldonor is vaak de enige hoop voor patiënten zoals Chelly. Zeker als de ziekte terugkomt na een eerdere behandeling”, zegt professor Tessa Kerre, hematoloog en hoofd van de dienst hematologie aan het UZ Gent.
Maar een perfecte match vinden is als zoeken naar een speld in een hooiberg. “Bij twee willekeurige mensen is de kans dat zij een perfecte match voor elkaar zijn slechts 1 op 50.000. Zo’n diversiteit is er dus. In de nabije familie is die kans wel veel groter, namelijk 1 op 4 bij broers en zussen. Maar Chelly is enig kind, en haar unieke genetische achtergrond maakte haar zoektocht nog uitdagender”, aldus Tessa Kerre.
Hoe werkt stamceldonatie?
In België kunnen gezonde volwassenen tussen 18 en 40 jaar zich eenvoudig registreren als stamceldonor. Het proces begint met een vragenlijst en een bloedafname om je weefseltype te bepalen. Vervolgens word je opgenomen in een internationale databank.
Als je matcht met een patiënt, zijn er twee manieren om te doneren. “Vroeger werden de bloedstamcellen rechtstreeks uit het beenmerg gehaald, maar tegenwoordig gebeurt dit meestal via het bloed,” legt Tessa Kerre uit. Donoren krijgen enkele injecties met groeifactoren die de stamcellen van het beenmerg naar het bloed jagen, en ze in aantal doen toenemen. Daarna worden de stamcellen en afweercellen uit het bloed verzameld, via een toestel dat veel weg heeft van een dialysetoestel. Je wordt er als donor meestal twee halve dagen aan vastgekoppeld. “Het is intussen een standaard procedure geworden. Je stamcellen groeien vanzelf weer aan, dus je verliest niets blijvends.”
Toch merkt Tessa Kerre dat veel mensen twijfelen door onbekendheid of angst. “Het is niet niets wat stamceldonoren moeten doorstaan. Er zijn ook enkele risico’s aan verbonden. Maar de donoren worden goed begeleid door het donor-team en ze kunnen hiermee letterlijk een leven redden.”
Professor Tessa Kerre: “Het is niet niets, wat stamceldonoren moeten doorstaan, er zijn ook enkele risico’s aan verbonden, al is de kans klein, maar ze worden door het donor-team goed begeleid, en ze kunnen hiermee letterlijk een leven redden.”
Dubbele gevoelens bij het vinden van een donor
Voor Chelly bracht het nieuws van een donor hoop, maar ook nieuwe uitdagingen. “Ik ben ontzettend dankbaar,” zegt Chelly. “De kans dat de stamceltransplantatie mijn ziekte kan genezen is 20 tot 30 procent. Dat klinkt laag, maar die cijfers zijn gebaseerd op oudere patiënten, omdat mijn vorm van leukemie vooral bij die leeftijdscategorie voorkomt. Ik probeer niet te focussen op de statistiek. Dat geeft me moed.”
Toch benadrukt Chelly dat de strijd niet alleen om haar gaat. “Een vriend wilde zich registreren als donor omdat hij Aziatische roots heeft. Maar toen hij hoorde dat ik een donor had, vond hij het niet meer nodig. Dat is precies wat ik wil vermijden. Ik ben niet de enige die stamcellen nodig heeft. Elke donor kan levens redden.”
Ondanks haar zware behandeling blijft Chelly optimistisch. “Ik breng Kerst en Nieuwjaar door in het ziekenhuis, omdat ik zes weken in isolatie moet na de transplantatie. Maar ik wil dit doorstaan, zodat ik mijn leven terug kan krijgen. Ik droom van reizen, een job in de communicatiesector en gewoon gelukkig zijn.”
Chelly’s oproep: “Jouw keuze kan levens redden”
Chelly heeft een duidelijke boodschap: “Registreer je als stamceldonor. Zelfs als je denkt dat je nooit opgeroepen wordt – er is maar een fractie van een procent kans. Maar die ene keer kan iemands leven redden.” Tessa Kerre vult aan: “Wij noemen stamceldonoren helden. En een held blijf je voor altijd.”
Het registratieproces duurt slechts enkele minuten en kan via www.stamceldonor.be.
(foto Tessa Kerre (c) Geert Van de Velde)
Lees ook
Lossen we in 2025 de burn-out epidemie bij jongeren op?
Burn-out, ooit een term die voornamelijk werd geassocieerd met werkende volwassenen, duikt steeds vaker op bij jongeren en jongvolwassenen. Het lijkt wel alsof we te maken hebben met een epidemie. Maar is dat zo?
Stappen we in 2025 met een DNA-paspoort de apotheek binnen?
Apotheker Koen Deserranno wil farmacogenetica dit jaar op de kaart zetten in België. Die innovatieve tak in de wetenschap gaat na hoe het DNA van een patiënt de werking van een geneesmiddel beïnvloedt.
Nieuwe techniek om vaccins te produceren en bewaren kan game changer zijn bij virusuitbraken
Bij het indijken van een toekomstige virusuitbraak is er mogelijk een grote rol weggelegd voor de techniek die professor Thomas De Beer en zijn team van de faculteit Farmaceutische Wetenschappen ontwikkelden. Het ‘continu spinvriesdrogen’ kan de ontwikkeling, productie, opslag en transport van bijvoorbeeld mRNA-vaccins versnellen en vergemakkelijken.
Industrieel Ontwerpen: één richting, meerdere wegen
Vier alumni blikken terug op hun opleiding en de richting die ze uiteindelijk uitgingen. Wat begon op dezelfde weg leidde naar andere oorden. Pauline, Rob en Alyssa studeerden alledrie industrieel ingenieur: industrieel ontwerpen.
