Toen Chelly Kerkhof in december 2023 de diagnose acute myeloïde leukemie kreeg, stond haar wereld stil. Op 26-jarige leeftijd, in het laatste jaar van haar masterstudie Communicatiewetenschappen aan de UGent, werd ze plotseling geconfronteerd met een keiharde realiteit: haar leven was afhankelijk van een stamceldonor.
Ondanks drie chemokuren en een eerste stamceltransplantatie met haar moeders cellen bleek haar ziekte te agressief. De zoektocht naar een tweede passende donor werd een race tegen de klok en extra complex door Chelly’s gemengde achtergrond: haar papa is Frans en haar mama heeft een Maleisische afkomst. Maar nu is er goed nieuws: er is voor Chelly een half-identieke donor gevonden binnen haar familie.
“Een stamceltransplantatie is een vorm van immunotherapie waarbij het immuunsysteem van de donor wordt gebruikt om de kankercellen te bestrijden. Het vinden van een geschikte stamceldonor is vaak de enige hoop voor patiënten zoals Chelly. Zeker als de ziekte terugkomt na een eerdere behandeling”, zegt professor Tessa Kerre, hematoloog en hoofd van de dienst hematologie aan het UZ Gent.
Maar een perfecte match vinden is als zoeken naar een speld in een hooiberg. “Bij twee willekeurige mensen is de kans dat zij een perfecte match voor elkaar zijn slechts 1 op 50.000. Zo’n diversiteit is er dus. In de nabije familie is die kans wel veel groter, namelijk 1 op 4 bij broers en zussen. Maar Chelly is enig kind, en haar unieke genetische achtergrond maakte haar zoektocht nog uitdagender”, aldus Tessa Kerre.
Hoe werkt stamceldonatie?
In België kunnen gezonde volwassenen tussen 18 en 40 jaar zich eenvoudig registreren als stamceldonor. Het proces begint met een vragenlijst en een bloedafname om je weefseltype te bepalen. Vervolgens word je opgenomen in een internationale databank.
Als je matcht met een patiënt, zijn er twee manieren om te doneren. “Vroeger werden de bloedstamcellen rechtstreeks uit het beenmerg gehaald, maar tegenwoordig gebeurt dit meestal via het bloed,” legt Tessa Kerre uit. Donoren krijgen enkele injecties met groeifactoren die de stamcellen van het beenmerg naar het bloed jagen, en ze in aantal doen toenemen. Daarna worden de stamcellen en afweercellen uit het bloed verzameld, via een toestel dat veel weg heeft van een dialysetoestel. Je wordt er als donor meestal twee halve dagen aan vastgekoppeld. “Het is intussen een standaard procedure geworden. Je stamcellen groeien vanzelf weer aan, dus je verliest niets blijvends.”
Toch merkt Tessa Kerre dat veel mensen twijfelen door onbekendheid of angst. “Het is niet niets wat stamceldonoren moeten doorstaan. Er zijn ook enkele risico’s aan verbonden. Maar de donoren worden goed begeleid door het donor-team en ze kunnen hiermee letterlijk een leven redden.”
Professor Tessa Kerre: “Het is niet niets, wat stamceldonoren moeten doorstaan, er zijn ook enkele risico’s aan verbonden, al is de kans klein, maar ze worden door het donor-team goed begeleid, en ze kunnen hiermee letterlijk een leven redden.”
Dubbele gevoelens bij het vinden van een donor
Voor Chelly bracht het nieuws van een donor hoop, maar ook nieuwe uitdagingen. “Ik ben ontzettend dankbaar,” zegt Chelly. “De kans dat de stamceltransplantatie mijn ziekte kan genezen is 20 tot 30 procent. Dat klinkt laag, maar die cijfers zijn gebaseerd op oudere patiënten, omdat mijn vorm van leukemie vooral bij die leeftijdscategorie voorkomt. Ik probeer niet te focussen op de statistiek. Dat geeft me moed.”
Toch benadrukt Chelly dat de strijd niet alleen om haar gaat. “Een vriend wilde zich registreren als donor omdat hij Aziatische roots heeft. Maar toen hij hoorde dat ik een donor had, vond hij het niet meer nodig. Dat is precies wat ik wil vermijden. Ik ben niet de enige die stamcellen nodig heeft. Elke donor kan levens redden.”
Ondanks haar zware behandeling blijft Chelly optimistisch. “Ik breng Kerst en Nieuwjaar door in het ziekenhuis, omdat ik zes weken in isolatie moet na de transplantatie. Maar ik wil dit doorstaan, zodat ik mijn leven terug kan krijgen. Ik droom van reizen, een job in de communicatiesector en gewoon gelukkig zijn.”
Chelly’s oproep: “Jouw keuze kan levens redden”
Chelly heeft een duidelijke boodschap: “Registreer je als stamceldonor. Zelfs als je denkt dat je nooit opgeroepen wordt – er is maar een fractie van een procent kans. Maar die ene keer kan iemands leven redden.” Tessa Kerre vult aan: “Wij noemen stamceldonoren helden. En een held blijf je voor altijd.”
Het registratieproces duurt slechts enkele minuten en kan via www.stamceldonor.be.
(foto Tessa Kerre (c) Geert Van de Velde)
Update
Op 27 februari 2025 is Chelly Kerkhof helaas overleden na haar moedige strijd. Zoals je hierboven kan lezen, benadrukte Chelly tijdens haar ziekte het belang van stamceldonatie. Haar oproep blijft krachtig en relevant: door je te registreren als stamceldonor kan je levens redden. Rust zacht, Chelly.
(foto Tessa Kerre (c) Geert Van de Velde)
Lees ook
Anne-Sofie zoekt geneesmiddelen tegen kanker in de bodem van het bos
Als je onderzoeker Anne-Sofie De Rop niet op bureau of in het labo van de faculteit Bio-ingenieurswetenschappen vindt, is ze in het bos bodemstalen aan het nemen. In die bodem hoopt ze toekomstige geneesmiddelen te vinden tegen bijvoorbeeld kanker en diabetes.
UGent-alumnus van het jaar Stefan Hertmans: "De universiteit heeft mij geëmancipeerd”
Gelauwerd auteur, essayist en dichter Stefan Hertmans heeft een sterke band met de UGent: als alumnus, later als doctorandus en gastdocent. Academisch onderzoek speelt tot vandaag een sleutelrol in zijn werk en de basis daarvoor werd gelegd aan de UGent. “Mijn filosofische vorming is essentieel geweest in mijn denken. De universiteit heeft mij het vermogen geschonken om in twijfel een vorm van waarheid te zien."
Bio-ingenieur: één richting, meerdere wegen
Vanuit een brede interesse in wetenschap kozen ze voor de richting bio-ingenieur, maar waar bracht die keuze hen uiteindelijk? De ene verduurzaamt alle mogelijke bedrijven, terwijl de andere premium alcoholvrije dranken ontwikkelt. Wannes, Laurens, Rik en Charlotte - vier boeiende verhalen over hoe één opleiding leidt tot verrassende carrières.
Onderzoek naar zeldzame oogziekten aan de UGent: “We mogen zeggen dat we tot de wereldtop behoren”
Zo’n 8 procent van de bevolking heeft een zeldzame ziekte. In België gaat het om 800.000 patiënten. Een van hen is de anderhalfjarige Oliver die blind werd geboren. Hij wordt van dichtbij gevolgd door professor Bart Leroy, die met zijn team opmerkelijke vooruitgang boekt in het onderzoek naar zeldzame oogaandoeningen.
