Serious game versterkt de mentale weerbaarheid bij jongeren

In april 2021 werd Silver gelanceerd: een serious game gericht op het versterken van de geestelijke gezondheid bij jongeren. Intussen speelden al meer dan 7854 jongeren het spel en won Silver een Henry van de Velde Award. We blikken terug én kijken vooruit met Eva De Jaegere, die Silver mee hielp ontwikkelen en onderzocht.

Een serious game is een spel dat niet enkel op entertainment gericht is, maar waar je ook iets kunt bijleren. Silver is zo’n serious game: jongeren leren er omgaan met wat er in hun hoofd gebeurt.

Hoe ziet dat er dan uit? “In Silver ga je samen met een buddy naar een festival. Dat festival bestaat uit zeven werelden waar je vanalles kan doen zoals skaten, avontuurparcours, cosplay, graffiti, ... Je komt er in verschillende sociale situaties terecht, waarin je bijvoorbeeld aangespoord wordt om alcohol te drinken. Bij elke situatie kun je swipen tussen bepaalde gedachtes, gevoelens en gedragingen. Op basis van je keuzes verandert de verhaallijn van je game. Als je anders reageert, kom je dus in andere situaties terecht. Zo kun je zelf bepalen of het een topdag of een flopdag wordt.”

Eva is tevreden met de game: “Het loopt goed met Silver. Er komt veel vraag van leerkrachten, die aan de slag willen met het educatief pakket. Ook hulpverleners hebben interesse. Voor hen gaan we ander pakket maken, aangezien zij vaak al iets meer weten over de theorie achter Silver. We worden zelfs gecontacteerd door collega’s uit Nederland die Silver willen gebruiken.”

Van nul beginnen

Maar… hoe ontwikkel je zo’n game? Eva vertelt dat het niet van een leien dakje ging. “Het project is gestart vanuit het Vlaams Actieplan Suïcidepreventie. Silver was de laatste en ook de moeilijkste actie uit dit actieplan. Een gelijkaardige game laten vertalen was geen optie: we moesten echt van nul beginnen.”

“Te vaak zien we dat er gamification gebeurt: er worden een paar spelelementjes aan een theorie toegevoegd. Dat wilden wij níet doen. Wij wilden echt een game maken, en daar elementen uit de cognitieve gedragspsychologie in steken. We zijn dan aan tafel gaan zitten met CREATE.eu, een bedrijf dat onder andere games ontwikkelt. Dat voelde aan als opnieuw lesgeven: we moesten die brok theorie in de game krijgen. Gelukkig waren de mensen met wie we samenwerkten snel mee in ons gedachtengoed.”

Peer pressure en LGBTQ

“Het was een enorme uitdaging om met al die verschillende disciplines samen te werken. We moesten over alles beslissen: het type game, de visuele stijl, maar ook het uiterlijk en de naam van de personages. Voor het verhaal in de game werkten we samen met twee romanschrijvers, wat niet altijd evident was: zij moesten deze keer geen boek schrijven, maar de verhaallijn van een game. We hebben zelf ook veel geschreven en synoniemen voor emoties opgezocht om zo veel variatie in de game te krijgen. Je wilt niet weten hoeveel synoniemen er zijn voor ‘blij’!”. (lacht)

“We willen aan jongeren tonen wat er gebeurt in hun hoofd: als er iets gebeurt, welke (automatische) gedachten en gevoelens heb je dan? En tot welk gedrag leidt dit? Silver werd ook echt samen met jongeren ontwikkeld. Zij brachten thema’s aan die hen aanbelangen, zoals peer pressure en LGBTQ. Zo is er in Silver bijvoorbeeld een meisje dat nog niet weet of ze nu op jongens of meisjes valt.”

Stiekem dromen van een volgende versie

Als Eva gevraagd wordt om het spel te tonen op haar gsm, begint ze te lachen.

“Oei, ik zie natuurlijk direct de foutjes! Stiekem droom ik al van volgende versies. Ik heb nog zoveel ideeën. Maar eerst onderzoeken we natuurlijk de resultaten van de eerste versie. Omdat we met zo’n kwetsbare groep te maken hebben, brengen we niets naar buiten voor we het zeer goed onderzocht hebben.”

“Ons onderzoek was in de vorm van een gerandomiseerde gecontroleerde studie. Tijdens ons onderzoek hadden we dus klassen die de game speelden, en klassen die het niet speelden – maar achteraf wel toegang kregen tot de game. De jongeren vulden vooraf en achteraf een vragenlijst in. We zagen dat de jongeren die het spel gespeeld hadden beter emoties konden herkennen, benoemen en begrijpen en minder denkfouten hadden. Daarnaast begrepen ze beter het verband tussen hun gedachten, gevoelens en gedrag en hoe anderen denken en zich voelen.”

Verjaardagscadeau

“De ontwikkeling van Silver is een lang maar zeer leerrijk traject geweest! We waren er al aan bezig sinds 2012, de start van het Vlaams Actieplan Suïcidepreventie. Het prototype was klaar in 2017, en het echte spel nu dus, in 2021. Ik was dan ook heel opgelucht toen het er eindelijk was. De lancering van Silver gebeurde op mijn verjaardag. Een prachtig cadeau!”