Het brengt niets meer op, en toch blijft er maar geld bijkomen op de Belgische spaarboekjes. “Op menselijk vlak is dat begrijpelijk, maar voor onze economie is het een drama”, legt professor Gert Peersman uit. Zijn er alternatieven? En wat met een appeltje voor de dorst voor je oude dag?
“Of sparen nog verstandig is de dag van vandaag? Dat is eigenlijk een verschrikkelijke vraag”, vindt Gert Peersman, professor economie aan de UGent. “Ik zie er onmiddellijk een contradictie in. Het is enerzijds verstandig om centen aan de kant te zetten voor je oude dag. Maar anderzijds: vanuit macro-economisch standpunt sparen we veel meer dan goed is voor de economie.”
Spaargeld kapot gespaard
Op dit moment staat de rente zo laag dat geld sparen eigenlijk neerkomt op een verliesoperatie. De honderd euro die je tien jaar geleden op je spaarboek zette, is nu minder waard want je verdient er niets op én je kan er minder mee kopen. Ironisch genoeg is het onze neiging om te veel te sparen die zo slecht is voor ons spaargeld.
“Het is onze eigen schuld”, verduidelijkt Gert Peersman. “Dat komt omdat collectief sparen niet bestaat. Voor elke euro die iemand spaart, moet iemand anders schulden maken. Dat is een natuurwet van de economie. Omdat er steeds meer geld op de spaarboekjes staat, moet de rente dalen zodat er nog iemand bereid is om het spaargeld te lenen. Eenmaal de rente niet meer kan dalen en er onvoldoende mensen of bedrijven zijn die nog willen lenen, dan krimpt de economie omdat er dan te weinig geconsumeerd wordt. Zo spaar je je kapot.”
Het gevolg is een scheefgetrokken economie en voor de oplossing kijkt hij naar de overheid: “Het is belangrijk dat de regeringen nu het spaargeld mobiliseren voor een relance van de economie. Dat is nodig om die terug in gang te draaien. Zo moet de overheid ook het voortouw nemen in investeringen in wetenschappelijk onderzoek. De kennis die vergaard wordt, brengt op lange termijn veel op. Maar daar heb je als individu natuurlijk weinig aan”, legt hij zelf de vinger op de wonde.
Wat dan wel?
“Er bestaat geen kant-en-klaar antwoord op de vraag wat je beter wel doet. Mochten we dat weten, zou iedereen rijk zijn”, lacht Gert Peersman. “Wat wel interessant is, is investeren in een soort van joint venture. Stel: een baggeraar wil een eiland voor de Belgische kust aanleggen om er een windmolenpark van te maken. Via een joint venture kan je investeren in zo’n project. Op die manier investeer je in nieuwe ontwikkelingen.”
Maar ook investeren in je eigen huis is een goed idee. “Als je nu bijvoorbeeld extra investeringen doet in isolatie, levert je dat minder verbruikskosten op in de toekomst. Op die manier stimuleer je de economie en verminder je onrechtstreeks je verbruikskosten voor nu én voor later. Het verhoogt bovendien de waarde van je huis. Dat is ook een manier van sparen.”
Pensioen: een comfortabel leven?
Je spaargeld laten verdampen op een spaarboekje is dus geen goed idee. Maar wat dan met later? “Het is bijna noodzakelijk dat je je wettelijk pensioen aanvult”, vindt Bart Chiau, professor aan de faculteit Economie en Bedrijfskunde. Maar ook volgens hem doe je dat beter niet door het gewoon te parkeren op een rekening.
“Je wettelijk pensioen is de eerste pensioenpijler. Dat systeem staat zwaar onder druk door de vergrijzing van de maatschappij”, legt hij uit. “Eigenlijk moet je de berekening eens maken. Stel dat je 100 jaar wordt en je op je 67e met pensioen gaat. Dan ben je 33 jaar met pensioen. Bedenk dan eens hoeveel je maandelijks bovenop je wettelijke pensioen wil om comfortabel te blijven leven. Dat gaat over waanzinnig hoge bedragen”, waarschuwt hij. “Daarom is aanvulling van de tweede, derde of vierde pensioenpijler nodig.”
De tweede pensioenpijler is die via je werkgever, bijvoorbeeld onder de vorm van een groepsverzekering. De derde pensioenpijler is die van het privésparen. “Dat kan iedereen doen. Het maakt niet uit of je ambtenaar, bediende of zelfstandige bent. Je kan aan pensioensparen doen via je bank of verzekeraar of aan langetermijnsparen bij je verzekeraar”, legt Bart Chiau uit. “Omdat de overheid die derde pijler wil stimuleren, krijg je daar ook een belastingvoordeel. Hoe groot dat is, hangt af van hoeveel je spaart.”
Begin meteen
En dan is er nog de vierde pensioenpijler. “Dat omvat alles wat je spaart dat je geen recht geeft op belastingvermindering. Met andere woorden: het kan gaan om geld dat je belegt op een effectenrekening tot het investeren in vastgoed of het kopen van bitcoins.”
Het zijn die laatste twee pijlers waar je beter asap mee begint. “Ik vertel het aan iedereen die het wil horen: je begint beter zo snel mogelijk met privésparen. Als je de middelen hebt natuurlijk. Hoe sneller je eraan begint, hoe langer je spaart en hoe meer het dus ook opbrengt. En dat hoeft niet per se heel veel te zijn. Je kan al beginnen met spaarplannen vanaf 35 euro per maand. Elk beetje helpt.”
Maar ook de spreiding is belangrijk. “Diversifiëren is de sleutel tot comfort op je oude dag. Een deel van je spaargeld kan je in vastgoed investeren. Met een ander deel kan je beginnen pensioensparen. En met nog een ander deel kan je misschien beleggen”, vindt hij. “Zet het vooral niet op je spaarboek. Het is zonde om je spaarcenten te laten verdampen.”
Lees ook
Van onderzoek naar impact: hoe technologietransfer aan de UGent werkt
De UGent trekt niet alleen onderzoekers en studenten aan, ook bedrijven nestelen zich graag in de nabijheid van de universiteit. Excellent onderzoek, knowhow en hoogopgeleiden vormen de ideale voedingsbodem voor innovatie.
Bestuurskunde en publiek management: één richting, meerdere wegen
Drie alumni blikken terug op hun opleiding en de richting die ze uiteindelijk uitgingen. Wat begon op dezelfde weg leidde naar andere oorden. Simon, Laure en Wouter studeerden alle drie bestuurskunde en publiek management.
Peter Hinssen ziet een grote rol voor universiteiten in de toekomst van ondernemen
Technologie-ondernemer Peter Hinssen bekijkt de toekomst van ondernemen rooskleurig. “De maatschappelijke uitdagingen bieden heel veel mogelijkheden.”
Drie generaties over hun vakgebied en studententijd: "De economie verandert razendsnel, maar de basis blijft hetzelfde"
Alle drie studeerden ze bedrijfskunde aan de UGent, zij het in compleet andere tijden. Nu keren ze terug naar de campus om een stand van zaken op te maken. Over de economie, hun studies en de wetenschap. De rode draad? “Dat er altijd uitdagingen zullen zijn, maar dat bedrijfskunde je de juiste tools geeft om daarmee om te gaan.”
