De jaarlijkse griepprik is niet altijd even doeltreffend en daarom is de medische wereld al lang op zoek naar een griepvaccin dat een bredere bescherming biedt. Ook aan de faculteit Diergeneeskunde wordt meegezocht.
Kristien Van Reeth is gespecialiseerd in influenzavirussen bij varkens: “Onze aanpak neemt het varken als model, omdat ze gevoelig zijn voor dezelfde griepstammen als mensen en ze zelf ook een bron van nieuwe griepvirussen zijn.”
Betere bescherming tegen nieuwe griepvarianten
“Griep is niet één virus, maar een diverse groep virussen bestaand uit verschillende subtypen en vele verschillende stammen. Gewone griepvaccins bieden een beperkte bescherming tegen een klein aantal stammen. Wij hebben gezocht naar vaccins die beschermen tegen een breed scala aan stammen van het H1N1-griepvirus van zowel varkens als mensen.”
Waarom is dat belangrijk? “De huidige griepvaccins moeten jaarlijks worden herzien en aangepast omdat griepvirussen evolueren”, zegt Kristien. “Bovendien bieden ze geen bescherming tegen griepvirussen van dieren die mogelijk toekomstige pandemieën kunnen veroorzaken.”
“Door varkens opeenvolgend te vaccineren met heel diverse stammen, hebben we een veelbelovende strategie ontwikkeld om een breed gamma van H1N1-stammen te neutraliseren. Onze bevindingen tonen dat deze aanpak beter werkt dan de huidige praktijk van herhaalde vaccinaties met griepstammen met geen of minimale verschillen. Hierdoor wordt het mogelijk een robuste bescherming te bieden tegen een hele reeks nieuwe varianten én tegen kandidaat pandemische stammen van het H1N1-virus.”
Van onderzoek naar praktijk?
Kristiens onderzoek heeft nog geen perfect universeel griepvaccin opgeleverd, maar ze ziet veel mogelijkheden in haar ongebruikelijke vaccinatiestrategie. ”Er is nog veel meer onderzoek nodig, onder andere naar het effect van basisimmuniteit. De meeste mensen werden in het verleden reeds blootgesteld aan verschillende griepstammen door infectie en/of vaccinatie. Deze infectie- en vaccinatiehistoriek zal ook verschillen voor verschillende leeftijden. Hiermee moeten we rekening houden bij het bepalen van de meest geschikte vaccinstammen.”
Traditionele vaccins blijven nuttig
“Voor mij toont dit onderzoek ook aan dat men zelfs met zeer traditionele vaccins een uitstekende bescherming tegen respiratoire virussen kan bekomen. Tijdens de COVID-19 pandemie heeft men biotechnologische vaccins met messenger RNA ingezet. Hun sterkte is dat ze snel op grote schaal kunnen worden aangemaakt. De huidige griepvaccins zijn vaccins van de eerste generatie, die stukjes geïnactiveerd (dood) virus bevatten. Maar als je die op een alternatieve manier gebruikt, krijg je dus verrassende resultaten. Het doet denken aan een gezegde van Marcel Proust: “Le seul veritable voyage, ce ne serait pas d’aller vers de nouveaux paysages, mais d’avoir d’autres yeux…”.
Kristien Van Reeth: “Onze aanpak neemt het varken als model, omdat ze gevoelig zijn voor dezelfde griepstammen als mensen en ze zelf ook een bron van nieuwe griepvirussen zijn.”
Kristien Van Reeth is professor aan de vakgroep Translationele Fysiologie, Infectiologie en Volksgezondheid aan de faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Gent. De influenza groep van prof. Van Reeth richt zich op varkensinfluenzavirussen en porcien respiratoir coronavirus. Ze gebruiken het varken als model voor humane influenza en andere virale respiratoire infecties van de mens. De resultaten van haar onderzoek werden recent gepubliceerd in het tijdschrift Nature Communications, een vooraanstaand wetenschappelijk tijdschrift dat grensverleggend, interdisciplinair onderzoek publiceert.
Lees ook
Anne-Sofie zoekt geneesmiddelen tegen kanker in de bodem van het bos
Als je onderzoeker Anne-Sofie De Rop niet op bureau of in het labo van de faculteit Bio-ingenieurswetenschappen vindt, is ze in het bos bodemstalen aan het nemen. In die bodem hoopt ze toekomstige geneesmiddelen te vinden tegen bijvoorbeeld kanker en diabetes.
Onderzoek naar zeldzame oogziekten aan de UGent: “We mogen zeggen dat we tot de wereldtop behoren”
Zo’n 8 procent van de bevolking heeft een zeldzame ziekte. In België gaat het om 800.000 patiënten. Een van hen is de anderhalfjarige Oliver die blind werd geboren. Hij wordt van dichtbij gevolgd door professor Bart Leroy, die met zijn team opmerkelijke vooruitgang boekt in het onderzoek naar zeldzame oogaandoeningen.
Zijn vitaminepillen onschuldig?
Een dagelijkse dosis vitamines en mineralen is voor heel wat mensen deel van hun routine geworden. Zeker in de winter grijpen we massaal naar vitamine D, omdat we denken dat we zo onze weerstand versterken. Maar klopt dat en is het dagelijkse vitaminepilletje wel zo onschuldig?
Stoppen met slaapmiddelen: zo doe je het veilig en verantwoord
In België kreeg één op de vijf mensen in 2023 een voorschrift voor slaapmedicatie. Daarmee is België koploper in Europa. “Veel mensen zien het als een onschuldig pilletje,” zegt huisarts en klinisch farmacoloog Ellen Van Leeuwen, “maar slaapmiddelen zijn geen snoepjes.”
