Daar is de herfst, daar komen de spinnen! Voor Bram Vanthournout van de vakgroep Biologie is dit de mooiste tijd van het jaar. Hij organiseert regelmatig spintellingen in Vlaanderen. Voor durfdenken.be dook Bram in zijn statistieken op zoek naar de spinnen die het vaakst worden opgemerkt.
1. Kruisspin
De top-5 van meest gespotte spinnen heeft een duidelijke winnaar: de Kruisspin! Niet verrassend, gezien het een grote spin is die makkelijk te vinden valt in het midden van het web. Haar kleur varieert van lichtgeel, bleekbruin, donkerbruin tot zelfs zwart. De Kruisspin is bijna altijd buitenshuis te vinden, en is te herkennen aan het typische kruis op het achterlijf. Het is een van onze meest succesvolle spinnen omdat ze kan leven in verschillende habitats en bijzonder efficiënt prooien vangt – ze kan bijvoorbeeld makkelijk wespen de baas. Na het uitkomen van de jonge spinnen blijven die nog even samen. Je kan dan een typische bol van kleine spinnetjes spotten. Als je ze stoort lijkt de bol te ontploffen en vluchten ze in alle richtingen weg.
2. Gewone huisspin
Een donker gekleurde spin, met eenkleurige poten, die niet van droge plaatsen houdt, en anders dan de naam doet vermoeden ook vaak in open lucht te vinden is. De Gewone huisspin is één van de soorten waarvan in het najaar wel eens een volwassen mannetje in de badkuip wordt aangetroffen. Die belandt daar tijdens zijn zoektocht naar een vrouwtje en geraakt er niet meer uit omdat hij geen ‘zuignapjes’ heeft op zijn poten. Ze kunnen wat intimiderend overkomen door hun grootte en lange poten maar zijn over het algemeen ongevaarlijk!
3. Grote trilspin
Lang achterlijf en hele lange dunne poten. De Grote trilspin vind je vaak terug in een hoek van het plafond, in de kelder of de garage. Ze heeft haar naam niet gestolen: als je de trilspin stoort in haar web, zal ze beginnen trillen aan zo’n hoge snelheid dat haar contouren wazig worden. Dat maakt het moeilijk voor aanvallers om haar te grijpen. Als een roofdier toch een poot weet te grijpen, breekt die af en blijft hij nog een tijdje bewegen, wat de spin in staat moet stellen om de vlucht te nemen. De Grote trilspin is een enorm efficiënte jager, die vaak ook grote huisspinnen vangt.
4. Grote huisspin
De Grote huisspin heeft een typische rugtekening en meestal geringde poten. Ze komt net als de Gewone huisspin en de Grote trilspin vooral binnenshuis voor en waagt zich zelden ver van gebouwen. Volwassen mannetjes kunnen poten hebben tot 7 cm lang. Daarmee hebben ze de grootste "diameter" van alle Belgische spinnen.
5. Venstersectorspin
Een op het eerste gezicht wat rare naam, maar volledig terecht: venstersectorspinnen bouwen hun web vaak aan de buitenkant van huizen. Grote kans dat je ze kan spotten in een hoek van een venster of aan de dakgoot! Het web is heel kenmerkend, het lijkt alsof de spin plots gestopt is met draden spinnen waardoor het web lijkt op een taart waarvan er net een stuk weggenomen is. Door dit lege stuk loopt een signaaldraad, als je deze volgt, kan je de spin in haar schuilplek vinden. Toch tenminste overdag, want ’s nachts verlaat de spin haar schuilplaats en gaat ze in het midden van haar web zitten. Ideaal voor een spinnenspottertocht met de zaklamp!
Dit artikel is voor het eerst verschenen op durfdenken.be in september 2020. De laatste update dateert van oktober van 2023: volgens de laatste statistieken staat de Wespspin niet langer op nummer 5 van meest gespotte spinnen, maar wel de Venstersectorspin.
Foto's in volgorde van verschijning: Ludwig Jansen, Danny Declercq, Godfried Van Hertum, Richard Louvigny, Cor Kuijpers.
Spin-city is een burgerwetenschapsproject dat wil onderzoeken of spinnen zich kunnen aanpassen aan het leven in de stad. Zo vragen Bram en zijn collega’s zich af of spinnen lichter gekleurd zijn in de stad om koel te blijven en of ze er kleinere webben maken om kleinere prooien te kunnen verschalken. Het project ging in 2019 van start met de lancering van de SpinnenSpotter app waarin iedereen spinnen- en webfoto’s kan opladen.
In 2021 werd in het kader van het project een eerste grote kruisspintelling georganiseerd. Die werd in 2022 herhaald. De resultaten vind je terug op de projectwebsite.
Wie liever niet op spinnenjacht gaat, kan de onderzoekers ook helpen met het analyseren van alle data. In de online tool kan je de lengte en de kleur van je eigen spin of die van andere onderzoeken. De resultaten zal je kunnen raadplegen op een interactieve kaart die momenteel nog in ontwikkeling is.
Read also
Hoe wetenschap ons kan helpen om muggen weg te houden
Ben je die jeukende muggenbeten ook beu? UGent-onderzoekers bestrijden muggen met wetenschap, en werken aan een product dat muggen verjaagt met bacteriën.
Read also
What frogs can teach us about the origin of human hair
When in evolution did hair and nails originate? Ghent University researcher Kris Vleminckx shows that the genetic program to create human hair is at least 50 million years older than currently assumed.
A ‘tree’mendous tale of natural resilience
What if trees could talk? Well, every so often they do. In doing so, they give a glimpse of the past. For example, a 250-year-old oak in the castle grounds at Elverdinge near Ypres tells us more about the First World War. The tree survived this war, despite the incessant bombs. The Woodlab at Ghent University tells us the touching story of this oak tree.
Nine things you never knew about mushrooms (or should we call them fungi? Or moulds?)
Autumn is the season for mushrooms – they are everywhere, and certainly growing in abundance in forests. But did you know that the mushrooms you see are just a very small part of a vast, gigantic, mainly subterranean network? And that without this network, other plants simply wouldn’t be able to survive?
Baby boom in the veterinary clinic thanks to Professor Ann Van Soom
Artificial reproduction methods, such as IVF and ICSI, have already been successfully applied in humans. But this has not been the case for many domestic animals. In horses, for instance, it has seemed to be an impossible task for a long time to fertilise the eggs outside the body. Until Ann Van Soom and her team started focusing on it.
