Trotse ouders die mooie foto’s of goede rapporten delen van hun kinderen: sociale media staan er vol van. Maar mag dat zomaar? En wat vinden die kinderen daar eigenlijk zelf van? Hoe meer volgers je hebt, hoe belangrijker het is dat je daar goed over nadenkt. Om je daarbij te helpen, lanceren UGent-onderzoekers het platform magditonline.be.
Qmusic-dj Jolien Roets beviel vorig jaar van een zoontje: Idris. Hij is één jaar en bezorgde zijn ouders al heel wat slapeloze nachten. Dat weten we, omdat zijn mama die informatie zelf deelt op haar Instagramprofiel. Jolien is wat we noemen een influencer: met haar story’s en berichten geeft ze meer dan 40.000 volgers een kijkje in haar privéleven. Maar herkenbare foto’s van haar kind post ze nooit.
Mogelijke gevaren van online afbeelden
“Uit onderzoek blijkt dat momfluencers zoals Jolien zich zorgen maken over de privacy van hun kind”, zegt professor Liselot Hudders (vakgroep Communicatiewetenschappen). Zij doet onder andere onderzoek naar influencermarketing. “Dat zien we ook bij kidfluencers, de minderjarige influencers: het is onder andere om die reden dat het de ouders zijn die hun profielen beheren. Toch blijven de meeste nadelen voor veel ouders eerder abstract. Net daarom lanceerden we het platform magditonline.be: we willen hen informeren en sensibiliseren.”
Straf is bijvoorbeeld dat alle kidfluencerprofielen al ongewenste berichten kregen van pedofielen. Het platform informeert hen welke stappen ze dan best ondernemen. Liselot: “Tegelijkertijd willen we dat mensen erbij stilstaan dat zelfs ogenschijnlijk onschuldige foto’s soms rondgaan op het dark web, en dat ze daar zonder context plots een seksuele ondertoon krijgen. Ga daarom vooraleer je iets post altijd eerst bij jezelf na: kan je die foto anders interpreteren?”
professor Liselot Hudders, vakgroep Communicatiewetenschappen
Digitale identiteit van je kind
Heel vaak weten kinderen trouwens nauwelijks wat over hen verschijnt, zeker als ze nog jong zijn. Liselot: “Het is belangrijk om dat zo vroeg mogelijk met hen te bespreken, want uiteindelijk creëer jij een digitale identiteit voor hen, die hen kan blijven achtervolgen. Wat vinden ze er zelf van? Wat is de impact als ze tiener zijn?”
“Meestal zijn de kinderen niet betrokken bij commerciële contracten”, vervolgt Liselot. “En ouders zijn vaak onvoldoende op de hoogte van het juridische kader rond influencermarketing. Toch is het belangrijk om ook daar je kind bij te betrekken. Wil je kind wel geassocieerd worden met dat merk? En wat gebeurt er met de inkomsten? Als je inkomsten haalt uit die foto’s van je kind, is dat dan geen kinderarbeid? Voelt poseren niet te veel aan als werk voor je kind? Wees je daarbij wel bewust dat je kind je misschien niet durft tegenspreken of dat het je niet wil teleurstellen.”
Magditonline.be: resultaat van wetenschappelijk onderzoek en teamwork
Vanaf nu is er dus één platform die mom influencers, ouders van kid influencers of gewoon bezorgde ouders op sociale media informeert over de online aanwezigheid van kinderen. Dat komt er uiteraard niet zomaar: “Het is het resultaat van een knap staaltje teamwork”, legt Liselot uit. “Er is heel wat wetenschappelijk onderzoek aan voorafgegaan, zowel internationaal als intern. Doctoraatsstudente Elisabeth Van den Abeele bijvoorbeeld bestudeerde zowel Vlaamse momfluencers als Vlaamse, Nederlandse en Britse kidfluencers en hun ouders. Daarnaast werkten we heel nauw samen met heel wat kinderrechten- en sociale media-experten.”
Vier belangrijke dingen om over na te denken als je foto’s of info over je kind deelt:
- Wat is de impact voor je kind op lange termijn? Je creëert een digitale identiteit voor je kind, maar zelf heeft het weinig inspraak. Denk daarom op voorhand na over de impact van je foto’s en informatie, en betrek je kind in de mate van het mogelijke.
- Welk effect hebben de negatieve commentaren op je kind? Influencers wekken vaak afgunst op, en onder hun posts verschijnen daardoor soms negatieve commentaren. Bij kinderen komt dit vaak extra hard aan. Bovendien is het zo dat één negatieve reactie meer effect heeft dan tien positieve. Bereiken die comments ook de klasgenootjes, bijvoorbeeld? Wat is de impact van die comments op je kind?
- Hoe vermijd je kinderarbeid, en hoe verdeel je de inkomsten? Als jij je kind soms afbeeldt in commerciële posts, neem dan best eens grondig de Belgische Arbeidswet door. Die beperkt het aantal uur dat kinderen mogen werken. Denk ook na over wat je doet met je inkomsten. Sta je een deel af aan je kind? Duidelijke wetten bestaan hier nog niet over, al denkt de wetgever daar momenteel over na.
- Onderschat niet hoeveel mensen je posts zien. Ook dat kan het welzijn van je kind beïnvloeden. Dat aantal is veel abstracter dan wanneer je al je volgers voor je zou zien. Hoe meer mensen je posts zien, hoe meer controle je verliest. Deel daarom nooit wat je niet zou delen met een wildvreemde op straat. Zo was er een mom influencer die online steun zocht omdat haar kind soms last had van woedeaanvallen. Pas toen ze aangesproken werd over het gedrag van haar kind besefte ze dat ze niet wilde dat mensen haar kind op die manier beoordelen.
Lees meer op magditonline.be.
Professor Liselot Hudders is hoofddocent aan de vakgroep Communicatiewetenschappen (faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen) en directeur van het Centrum voor Persuasieve Communicatie. In haar onderzoek focust ze onder andere op overtuigende communicatie en de impact van influencermarketing. Ze is de bezielster van het platform magditonline.be, dat influencers informeert over de risico’s die verbonden zijn aan de digitale aanwezigheid van kinderen. Voor de site werkte ze nauw samen met Elisabeth Van den Abeele, dr. Ini Vanwesenbeeck, Marloes de Brabandere, dr. Emma Beuckels, dr. Steffi De Jans. Zelf is ze een echte multitasker, ook al blijkt uit onderzoek dat je dat beter niet doet.
Lees ook
UGent en spelers in de kinderopvang slaan de handen in elkaar voor een betere kinderopvang
De komende vier jaar loopt er via de Leerstoel Kinderopvang een onderzoek aan de UGent naar de pedagogische kwaliteit van de kinderopvang in Vlaanderen. Het onderzoek komt er door een unieke samenwerking van belangrijke private en publieke spelers in de kinderopvang.
Mag dit online? Vijf tips om veilig vakantiefoto’s van je kinderen te delen
Schattige babyfoto’s, de eerste schooldag van je peuter of binnenkort de vakantiefoto’s met de kinderen. Ouders delen graag foto’s van hun kinderen. Maar het online delen van die foto’s brengt ook risico’s met zich mee. Doctoraatsonderzoeker Elisabeth Van den Abeele geeft tips hoe je er als ouder best mee omgaat.
Testament maakt het verschil bij kinderen met motorische ontwikkelingsstoornis
Ooit al gehoord van DCD? Bijna één op de vier huisartsen alvast niet. Nochtans komt het vaak voor en is een vroege detectie noodzakelijk om de impact te beperken. Dankzij het geld van een testament zetten UGent-onderzoekers de aandoening nu op de kaart.
Zes tips voor een gezonde schermtijd (bij kinderen en jongeren)
Schermen zijn alomtegenwoordig in het leven van onze jongeren. Hoeveel zorgen moeten we ons daarover maken? Professor Mariek Vanden Abeele (imec-mict-UGent) analyseert de lasten en lusten van digitale verbondenheid bij jongeren, en vertelt ons hoe we kunnen waken over een gezonde schermtijd.
