Om de dalende leesvaardigheid van onze kinderen (weer) op te krikken, kan je ook als ouder een steentje bijdragen. Hoe? Door hen op een interactieve manier te helpen leren lezen.
UGent-onderzoekers Silke Vanparys en Hilde Van Keer vertellen ons waarom dat zo belangrijk is én geven acht interactieve voorleestips.
Het gaat niet goed met de leesvaardigheid van onze kinderen. Meer nog: onze tienjarigen doen het heel wat slechter dan hun leeftijdsgenoten in 23 andere landen. Dat blijkt uit het recente internationale
Leren lezen, ook thuis
Toch hoeven we (nog) niet te panikeren: samen met initiatieven op school kunnen we het tij mee keren. We kunnen de leesvaardigheid van onze kinderen zélf helpen verbeteren, en dat in de eigen huiskamer. “Een stimulerend leesklimaat is daarbij erg belangrijk”, aldus Hilde. “Zowel op school als thuis. Uit het onderzoek blijkt dat een vijfde van de Vlaamse huishoudens amper tien boeken voor volwassenen heeft. Ook kinderboeken zijn relatief weinig aanwezig. Dat is niet bevorderlijk voor de leescultuur thuis.”
Maar: hoe vroeger en regelmatiger kinderen worden voorgelezen, hoe groter de voordelen zijn. En interactief voorlezen is nog effectiever voor de taal- en leesvaardigheid dan gewoon voorlezen. Hilde: “We kenden dat effect al langer bij kleuters, en uit het onderzoek van Silke blijkt nu dat dit ook geldt voor lagereschoolkinderen.”
Interactief voorlezen is meer dan ‘gewoon’ voorlezen, vertelt onderzoekster Silke: “Het betekent dat je in dialoog gaat met je kind voor, tijdens en na het lezen van een verhaal. Voor je start kan je bijvoorbeeld samen de kaft van het boek bekijken en samen voorspellen waar het verhaal over gaat, polsen of je kind al wat weet over het onderwerp en of het alle woorden kent om het verhaal goed te begrijpen.”
Hoe meer je leest, hoe meer je leert
Omdat belangrijke woorden vaak herhaald worden in een verhaal en je ze bovendien koppelt aan een context, is het voor kinderen makkelijker om ze te onthouden. “Een boek is dus ideaal om woordenschat te leren. En die woordenschat is dan weer essentieel om het verhaal te begrijpen”, legt Silke uit. Anders gezegd: hoe meer woorden je kent, hoe makkelijker het is om een verhaal te begrijpen. En hoe meer je (samen) leest, hoe meer woorden je leert. Silke: “Het is de wisselwerking tussen die twee die de luister- en leesvaardigheid stimuleert.”
Samen lezen én daarbij in dialoog gaan met je kind draagt niet enkel bij aan de taal- en leesvaardigheid: het is wetenschappelijk aangetoond dat het ook goed is voor de sociaal-emotionele ontwikkeling.
UGent-leesbeleid in Vlaamse scholen
Sinds vorig schooljaar werkt Silke mee aan een pilootproject rond interactief voorlezen van vzw Iedereen leest. Samen ontwikkelen ze een leesbeleid voor schoolteams rond interactief lezen, dat ze nu via online modules en voorleescoaches uitrollen in veertig lagere scholen.
Silke: “We hebben een poster gemaakt met acht voorleestips, heel toegankelijk en visueel aantrekkelijk. De effecten van die tips zijn gestoeld op wetenschappelijk onderzoek. Je kan er ook als (groot-)ouder, tante, nonkel, of bibliotheekmedewerker mee aan de slag.”
Interactief voorlezen doe je zo: acht tips
- Bespreek samen de eigenschappen van het boek
"Wat staat er op de kaft?" - Stel open vragen
"Wat zou de kat daar doen?" - Stel extra vragen en geef tips
"Kijk eens, je ziet het hier op de prent?" - Ga dieper in op de inhoud van de tekst
"Waarom blaast de kat hier?" - Sta stil bij nieuwe woorden en uitdrukkingen
"Kan jij ook spinnen zoals een kat?" - Bekijk samen de afbeeldingen
"Wat zie je hier in het gras?" - Geef positieve feedback
"Super dat je de kat gevonden hebt!" - Leg verbanden met de eigen leefwereld
"Heb jij ook een kat?"
© Iedereen Leest, illustratie Karolien Vanderstappen
Hilde Van Keer is hoogleraar en coördinator van de onderzoeksgroep ‘Taal, leren en innoveren’ binnen de UGent-vakgroep Onderwijskunde. Ze is copromotor van het PIRLS-onderzoek (Progress in International Reading Literacy Study).
Silke Vanparys is postdoctoraal onderzoeker en projectmedewerker van #iedereenvoorlezen. Zij bestudeert de voordelen van interactief voorlezen bij lagere schoolkinderen, en de implementatie ervan in het onderwijs.
Lees ook
“Of kinderen nu weten dat de Sint echt is of niet, het maakt niet uit”
Is liegen over Sinterklaas, de kerstman en de paashaas pedagogisch wel verantwoord? We vroegen het aan professor historische en algemene pedagogiek Lieselot De Wilde van de vakgroep Sociaal Werk & Sociale Pedagogiek.
Gentse tool kan 100 miljoen kinderen wereldwijd helpen om te leren coderen
Elk kind aan het coderen krijgen, dat is de gedeelde missie van enkele UGent-onderzoekers en het leerplatform FTRPRF. Samen ontwikkelden ze met de steun van VLAIO een digitale co-teacher voor de populaire programmeertaal Scratch.
Ik twijfel, dus ik ben: Tielke Uvin
In 'Ik twijfel, dus ik ben' nodigt het GUM wetenschappers uit om in hun hoofd te laten kijken. In deze aflevering: Tielke Uvin, doctor in de Letterkunde aan de Universiteit Gent.
Talenopleidingen zitten weer in de lift
Goed nieuws voor de talenopleidingen: er kiezen weer meer studenten voor de studie van talen, literatuur en cultuur aan de UGent. Dat blijkt uit de inschrijvingscijfers. Na enkele jaren van verminderde interesse, lijkt er een kentering ingezet.
