Om de dalende leesvaardigheid van onze kinderen (weer) op te krikken, kan je ook als ouder een steentje bijdragen. Hoe? Door hen op een interactieve manier te helpen leren lezen.
UGent-onderzoekers Silke Vanparys en Hilde Van Keer vertellen ons waarom dat zo belangrijk is én geven acht interactieve voorleestips.
Het gaat niet goed met de leesvaardigheid van onze kinderen. Meer nog: onze tienjarigen doen het heel wat slechter dan hun leeftijdsgenoten in 23 andere landen. Dat blijkt uit het recente internationale
Leren lezen, ook thuis
Toch hoeven we (nog) niet te panikeren: samen met initiatieven op school kunnen we het tij mee keren. We kunnen de leesvaardigheid van onze kinderen zélf helpen verbeteren, en dat in de eigen huiskamer. “Een stimulerend leesklimaat is daarbij erg belangrijk”, aldus Hilde. “Zowel op school als thuis. Uit het onderzoek blijkt dat een vijfde van de Vlaamse huishoudens amper tien boeken voor volwassenen heeft. Ook kinderboeken zijn relatief weinig aanwezig. Dat is niet bevorderlijk voor de leescultuur thuis.”
Maar: hoe vroeger en regelmatiger kinderen worden voorgelezen, hoe groter de voordelen zijn. En interactief voorlezen is nog effectiever voor de taal- en leesvaardigheid dan gewoon voorlezen. Hilde: “We kenden dat effect al langer bij kleuters, en uit het onderzoek van Silke blijkt nu dat dit ook geldt voor lagereschoolkinderen.”
Interactief voorlezen is meer dan ‘gewoon’ voorlezen, vertelt onderzoekster Silke: “Het betekent dat je in dialoog gaat met je kind voor, tijdens en na het lezen van een verhaal. Voor je start kan je bijvoorbeeld samen de kaft van het boek bekijken en samen voorspellen waar het verhaal over gaat, polsen of je kind al wat weet over het onderwerp en of het alle woorden kent om het verhaal goed te begrijpen.”
Hoe meer je leest, hoe meer je leert
Omdat belangrijke woorden vaak herhaald worden in een verhaal en je ze bovendien koppelt aan een context, is het voor kinderen makkelijker om ze te onthouden. “Een boek is dus ideaal om woordenschat te leren. En die woordenschat is dan weer essentieel om het verhaal te begrijpen”, legt Silke uit. Anders gezegd: hoe meer woorden je kent, hoe makkelijker het is om een verhaal te begrijpen. En hoe meer je (samen) leest, hoe meer woorden je leert. Silke: “Het is de wisselwerking tussen die twee die de luister- en leesvaardigheid stimuleert.”
Samen lezen én daarbij in dialoog gaan met je kind draagt niet enkel bij aan de taal- en leesvaardigheid: het is wetenschappelijk aangetoond dat het ook goed is voor de sociaal-emotionele ontwikkeling.
UGent-leesbeleid in Vlaamse scholen
Sinds vorig schooljaar werkt Silke mee aan een pilootproject rond interactief voorlezen van vzw Iedereen leest. Samen ontwikkelen ze een leesbeleid voor schoolteams rond interactief lezen, dat ze nu via online modules en voorleescoaches uitrollen in veertig lagere scholen.
Silke: “We hebben een poster gemaakt met acht voorleestips, heel toegankelijk en visueel aantrekkelijk. De effecten van die tips zijn gestoeld op wetenschappelijk onderzoek. Je kan er ook als (groot-)ouder, tante, nonkel, of bibliotheekmedewerker mee aan de slag.”
Interactief voorlezen doe je zo: acht tips
- Bespreek samen de eigenschappen van het boek
"Wat staat er op de kaft?" - Stel open vragen
"Wat zou de kat daar doen?" - Stel extra vragen en geef tips
"Kijk eens, je ziet het hier op de prent?" - Ga dieper in op de inhoud van de tekst
"Waarom blaast de kat hier?" - Sta stil bij nieuwe woorden en uitdrukkingen
"Kan jij ook spinnen zoals een kat?" - Bekijk samen de afbeeldingen
"Wat zie je hier in het gras?" - Geef positieve feedback
"Super dat je de kat gevonden hebt!" - Leg verbanden met de eigen leefwereld
"Heb jij ook een kat?"
© Iedereen Leest, illustratie Karolien Vanderstappen
Hilde Van Keer is hoogleraar en coördinator van de onderzoeksgroep ‘Taal, leren en innoveren’ binnen de UGent-vakgroep Onderwijskunde. Ze is copromotor van het PIRLS-onderzoek (Progress in International Reading Literacy Study).
Silke Vanparys is postdoctoraal onderzoeker en projectmedewerker van #iedereenvoorlezen. Zij bestudeert de voordelen van interactief voorlezen bij lagere schoolkinderen, en de implementatie ervan in het onderwijs.
Read also
Identifying emotions in texts, a language technology marvel
With the aid of AI, Ghent-based company AlfaSent is able to recognise emotions in texts. It’s a prime example of language technology, an area that is rapidly gaining ground. Founder and UGent alumna Ellen De Geyndt: “I’ve always been interested in both language and technology but I wasn’t aware that I could combine the two.”
Can I post this online? Five tips to safely share your children’s holiday photos
Adorable baby photos, your toddler's first day of school or this summer’s holiday pictures with the children. Parents love to share photos of their children. But sharing those photos online is not without risk. Doctoral researcher Elisabeth Van den Abeele offers tips for parents on how best to go about it.
Six tips for healthy screen time (for children & adolescents)
Our children are growing up in a world filled with screens. How much should we worry about this? Professor Mariek Vanden Abeele (imec-mict-UGent) analyses the benefits and drawbacks of digital connectedness among young people, and tells us how we can ensure healthy screen time.
Are classical languages still of any use?
With clock-like regularity the debate pops up about whether studying Greek and Latin is still useful. Some claim that classical languages are useless on the job market. For others, they are the foundation of our society. What should we think about that? We asked hellenist Evelien Bracke and got a nuanced answer.
